Tekerlegin degisen capi...

**Donald_Duck** · 02 Mayıs 2004, 20:44

Bu konu Teori calismamin bir parcasi. Bir baska forumdaki bir arkadasimizin, tekerlegini gidis yonundeki surekli bir seviye farkina takarak gecirdigi bir kaza uzerine yazmak geregi duydum.

Motorun tekerleginin sabit bir capi oldugunu biliyoruz,
ama bu statik (duragan) sartlar altinda boyle.
Oysaki dinamik sartlar altinda tekerleginizin capi
"lastigin enine kasit capi" ile "tekerlegin yandan gorunus, dis capi" arasinda degisir durur.

Motor kullanan bizler cok iyi biliyoruz ki motosiklet
virajlari donerken aslinda yana dogru "lateral" bir hareket halindedir.
Yani aslinda Turkcesi, motosiklet virajlari "donmez",
"yanlamasina" giderek alir.

Gozunuzun onune soyle bir resim getireyim...

Ufka kadar giden dumduz bir asfalt dusunun, iki seritli,
bir motorlu bu yolda gidiyor ve siz tam arkadan yada ondan
ve cok uzaktan teleobjektif yada durbunle bakiyorsunuz.
Motorcu serit degistirirken tam olarak
motorun yana gittigini gorursunuz. Iste bu yanal
"lateral" hareket sirasinda motorun
tekerlek capi = lastigin kesit capi dir.

Ve diyelim bu yolda boylamasina, iki serit ek yerinde bir sizin
lastik kesitinin yarisi kadar kucucuk bir seviye farki varsa, lastik bu tumsegi tirmanamaz. Ve motor devrilir.

Bunu dusuk hizda kaldirima cikmaya calisarak da
gormek mumkun tabii. Kaldirima tam dikine gelin, rahatca cikar motor.
Ama 10 derece gibi dar bir aciyla denerseniz motoru devireceginize
bahse girerim. Yani denemeyin, gorunen koy
kilavuz istemez degil mi? Ustteki 1. ve 2. sekillerden
de olay anlasiliyor sanirim. (biraz basit oldu kusura bakmayin)

Pekala, diyelim iki seritli bir yolda, sag seritte gidiyoruz,
onumuzde bir agir vasita var. Karayollari, asfalt yenileme
calismasi yapmis ve 20km lik yolun sol seridini dokmus
gitmis. Sol serit bizim seritten 4cm yukarda...Ne yapacagiz?
Nasil sollayacagiz bu agir vasitayi, yoksa
20km onun egzozunu mu yutacagiz?

1. Hemen arkamizdan birileri geliyorsa sollamaya
kalkmayacagiz, beleyecegiz millet gitsin.

2. Yavaslayacagiz, o aracla aramizi acacagiz.

3. Karsidan kimse gelmediginden emin olacak kadar,
lastigi seviye farkina kaptirmayacak kadar sola yanasip bakacagiz ileriye.

4. gidebildigimiz kadar SAGA gidip,

5. Tekrar karsi seritten gelen varmi diye
Veya şerit degiştiriyorsak arkadan gelen varmı diye
kontrol!!!

6. Mumkun oldugu kadar -sartlarin musaade ettigi kadar-
yavaslayip, mumkun oldugu kadar dik bir aciyla,
GAZ VEREREK, tumsege "HUCUM" edecegiz.

Bu tumsegin "gozumuzun kesecegi" yukseklikte olmasi sarttir.
Tecrube esastir bu tur olaylarda

Sekil 3 bu tur bir durumu anlatmaya calisiyor...
Sekildeki kirmizi rota o X isaretinden sonra
surucu sansliysa hastaneye gidiyor aslinda.
Ben surucunun hedefini cizdim.

Kirmizi rota COK tehlikelidir. !

Kendinize dikkat edin oralarda, kalin saglicakla...

DD

..

**swalbard** · 02 Mayıs 2004, 21:34

Beni Engin Bilgilerinizle bilgilendırdıgınız ıcın cok tesekkur ederim...

**~~premier1~~** · 02 Mayıs 2004, 21:44

Donald Baba harikasın yaf.. Özellikle benim gibi acemiler için bu teori çok yararlı bir şey... Yani düşe kalka öğrenmek de var, ama tekniğini bilip uygulamak gibisi yok, neticede.. saygılar.

:

**oktay** · 20 Mayıs 2004, 23:55

David Hughes'in Proficient Motorcycling kitabındaki bir örneği paylaşmak istedim ben de. Olayın göz önüne gelmesinde acaip yardımcı oluyor.

Normal giderken tekerlek düz, herhangi bir dönme etkisi yok. Fakat yatırıp yerle temas eden çap değişince aşağıdaki basit deneydeki olay gerçekleşiyor.

Bir adet kağıt bardak alın. Bardak yoksa koni (külah, huni) şeklindeki herhangi bir cisim de olur.
Bunu düz bir masada herhangi bir yön vermeden ileri doğru ittirin. Bir tarafın çapı diğerinden farklı olduğu için, çapı büyük olan taraf küçük olan tarafa doğru dönmeye çalışacaktır. Motorsikletin tekerleğinde olan ve dönmemizi sağlayan da budur.

Başarılar.

Oktay