Yıldızımız güneş dıger yıldızlara gore burnumuzun dibinde, insanligin basindan beri gozlemliyoruz ama hakkinda hala cok az sey biliyoruz. Enerjisiyle hayat sacan bu nukleer dev cismin inceleyip ogrenecegimiz pek cok ilginc ozelligi var. Bunlardan biri de gunesin "Solar cycle" - "Gunes döngüsü" yada "güneşsel döngü" diye Turkcelestirebiecegimiz davranisi.

Galileo teleskopu icat eder etmez, bu gunes ne menem bir seydir diye dogru ona cevirmis. (-dikkat- gunes izlemek icin ozel filtreler kullanilir, durbun yada teleskopla gunese bakilmaz, retinanizi yakarsiniz. Kalici hasardir! ) Ve uzerinde bir takim lekeler oldugunu gormus. Daha sonra bu lekelerin byuyup kuculdugunu, yer degistirdigini de farketmis. Ve notlar tutarak izlemeye baslamis.

Omru yetmemis tabii, gorevi baska bir astronom devralmis ve gunes teleskopun icadi olan ~1600 dan bu yana kayitlar tutularak izleniyor.


Bu ustteki resim bu bahsettigim tarihi kayitlari gosteriyor. Kayitlardaki zirveler gunes leke sayisi ile ilgili. Iste bir kalp atisi gibi surekli azalip cogalan bu duruma Solar Cycle deniyor. Egrinin tepe noktasinda o donemin en cok sayida lekesi yerlesiyor, ve buna "Solar Maximum", egrinin dibinde de genellikle sifir leke oldugu icin bu duruma "Solar Minimum" deniyor.

Alttaki resim boyle bir gunde cekilmis. Gunesin yuzeyinde hic bir leke yok! Bu sadece "solar minimum" gunlerinde, yani 11 yilda bir gorulebilen nadir bir olay.


Alttaki fotograf ise yuksek teknolojinin bir meyvasi. SOHO

uzay sondasinin cektigi 11 gunes fotografi ustuste.


Sondanin her yil cektigi fotograflardan gordugunuz gibi 11 yillik dongu boyunca gunes aktivitesi maksimum-minimum arasi gidip geliyor. Su sirada minimumlardayiz.

Solar Maksimum yasadigimiz yillarda gunesin aktiviteleri oldukca hircin oluyoir. Radyo - TV -Telsiz haberlesmeleri aksiyor, yuksek radyasyondan dolayi uzaya astronot gonderilemiyor, haberlesme ve GPS uydulari arizalar ve hatalar cikartiyor ortaya, hatta yuksek voltaj aktarma hatlari, guc santralleri bile etkileniyor bu yuksek elektromanyetik akimlardan.

Tek faydasi doga turistlerine, fotografcilara oluyor, muhtesem aurora (Kuzey yada Guney isigi) manzaralari izliyorlar. Bir aurora (orora okunur) fotografi koyup onu da baska bir zamana birakiyorum...