Hızlanmak ne kadar kolaysa, durmak o kadar zordur. Bilinçsizce yapılan frenleme, sizi kazalara sürükler.. İster acemi, ister usta binici olun... Moda deyimiyle "eğitim şart!"...

Motosikletlerin güçleriyle birlikle, fren teknolojileri de sürekli gelişiyor. Gazı açmak için fazla bilgi sahibi olmanız gerekmiyor. Ancak iş frenlemeye gelince, yanlış yapılan frenleme sonucunda motosikletin kontrolünü kaybetme riskiniz yüksek... Bu yüzden frenaj yeni biniciler kadar, tecrübelileri de ilgilendiren, onların da hain yapabileceği bir konu... Bu yüzden, ünlü İngiliz motosiklet yarışçısı ve eğitmeni Niall MacKenzie'nin de bu konudaki çalışmasından alıntılar yapacağım...

Önce frenlerin nasıl işlediğine bir bakalım... Modern motosikletlerde, önlerde tek veya çift disk arkada da tek disk bulunur. Diski sıkıştıran pistonların yerleştiği kaliperler kaliperleri gidondaki fren manetine ve ayaktaki fren pedalına bağlayan fren hortumları, arada da fren hidroliğini barındıran fren merkezleri diye sıralayabiliriz tüm unsurları... Ön fren için maneti sıktığınızda, arka fren için de pedala bastığınızda, bunlara bağlantılı fren merkezleri içindeki bîr piston, sistemdeki hidrolize basınç uygular. Sistemi oluşturan fren hortumundaki hidrolik, bu basıncı, içinde pistonlar olan (tipine göre 2-8 adete kadar piston olabilen) kalipere iletir. Hidroli kaliperdeki pistonları diske doğru iterek (tipine sıkıştırır ve oluşan sürtünmeyle de frenlemeyi sağlar. Tabii doğrudan bu sitemin içinde olmamakla birlikte, lastikler de fren sisteminin bir parçası sayılabilir. Çünkü motosikletin durmasındaki en önemli etkenlerdendir.

Frenaja etki eden bir diğer unsur da süspansiyondur. Süspansiyon, tekerleklerin yoldaki bozukluklarla "hoplayıp, zıplamasın" düzgün şekilde kontrol edemezse, fren yaptığınızda bu zıplamalarla yol tutusu kaybeden tekerlekler kitlenir, motosikletin kaymasında neden olabilir... Tekerlekler yolu ne kadar iyi kavrarsa. Motosiklet o kadar iyi durur. Dolayısıyla iyi bir frenaj için, süspansiyonlar, lastikler ve fıen sistemi iyi çalışmalıdır.

Dozu ayarlamak.

Frenlerin dozajı ve frenaj. lastiklerin yeri iyi kavranmayla ilgilidir.

Lastikler yere iyi tutunmuyorsa, uyguladığınız fren kuvvetini ayarlayamazsınız, çok az fren kuvvetinde bile, tekerleklerin kitlenmesi söz konusu olabilir.

Yol tutuş, lastiklerin yere bastığı alandır. Dik sürüş sırasında, lastiklerin yere bastığı alan maksimum düzeye çıkar. Bu da, yol tutuşun en üst düzelde olması demektir. Ama viraja girmeye başladığımızda yattıkça bu alan da gittikce azalır ve lastiklerin daha küçük bir yüzeyi yolu kavramaya başlar. Yatmış durumdayken fren yaparsanız, büyük ihtimalle tekerlekleri killer, sonucunda da kontrolü bir şekilde kaymaya başlarsınız.

Haftaya uygun fren zamanlaması, viraj içinde ve arka frenlerin gerekliği durumları ve dengeli frenlemeyi anlatacağım...

Hepinize kazasız günler...

Kemal Merkit
kemal@sportworksgroup.com