Bizi yola bağlayan, gücü yere aktaran lastiklerin önemi çok, ama büyük... İşte sizlerle, bu konuda konuşacağız...
Sık sık değiniyoruz... Yüksek teknolojili, çok güçlü motosikletler üretiliyor. Bu gücü yere iyi iletebilmek için, değişken yol ve hava şartlarına uygun lastiği seçmek, mevcut lastikleri kontrol etmek çok önemli... Bu yüzden yazımı, hayati önemdeki '"lastik seçimTne ayırdım. Öncelikle de, Metzeler ve Pirelli lastiklerinin Türkiye distribütörü Lapaş'ın Satış Müdürü Erkal Özürün'e, sağladığı referans bilgileri için teşekkür ediyorum...
Gelelim asıl meseleye... Motosiklet lastikleri, teme) yapısal bölümlere sahiptir... "Karkas" (Lastiğin iç kısımda yük taşıyan bölümü). "Sırt" (Yolla temas eden, çekiş ve tutunma sağlayan bölüm). "Topuk" (Lastiği janta bağlayan kauçuk malzemeyle kaplı çelik tel demeti), "Yanak" (Lastikle ilgili tüm bilgileri içeren, ayrıca yol yüzeyindeki düzensizliklerde esneyip, amortisör görevi gören kısım) gibi...
Seçim yaparken...
Yeni lastik seçmenin en güvenli yolu, motosiklet ya da lastik üreticilerinin tavsiyelerini dikkate almaktır. Motosikletin el kitabı (Kitapçık ortada yoksa, internetten indirebilirsiniz) orjinal lastik ebat ve yapısı hakkında bilgi verir. Lastik üreticileri de, belirli bir motosiklet için tavsiye ettikleri lastikleri gösteren el kitapları yayınlarlar...
Lastik basıncı, üreticilerin önem verdiği bir konu. Kullanıcının lastik bakımıyla ilgili yapabileceği en önemli iş, şişirme basıncını tavsiye edilen değerde tutmaktır. Basınç, yola çıkmadan, lastik soğukken ölçülür Çünkü kullanılırken ısınır, içindeki hava basıncı yükselir. Bir basınç ölçme aletiyle ölçüm yapıp, eksikse şişirmeniz, sürüş güvenliği ve konforu açısından önemlidir.
Farklı koşullarda lastik basıncı tekrar ayarlanmalıdır.
Asfaltta kullanılan lastikler, toprak üzerindekİne göre daha yüksek basınçta olmalıdır. Aynısı, tam yüklü lastikler için de geçerli. Düşük basınçla kullanılan lastikler yük altında esner. ısınır, çabuk aşınır. Dönme direnci, yakıt tüketimi artar...
■ Diş derinliği 2 mm.'nin altına inmişse, değiştirilmelidir. Motosikletler çoğu kez dik pozisyonda sürüldüklerinden, aşınmanın çoğu lastik sırtının ortasında olur. Bu yüzden diş derinliği ölçümü, lastik sırtının ortasından yapılır. Bazı motosiklet lastiklerinin yanaklarında aşınma gösteren işaretler bulunur. Bunlar da, lastiğin, en düşük güvenli desen derinliğini gösterir.
Doğru jantın önemi
■ Yeni lastiklerin takılmasından sonraki 200 km.'lik ilk aşınma mesafesinde ani frenden, hızlanmadan ve virajlara sert girmekten kaçınmalısınız.
■ Doğru jant genişliği, sürüş ve denge İçin hayatidir... Orijinal ebatlarda değişiklik yapılması halinde, jant ve lastik birarada düşünülmelidir. Mesela
lastik, orjinalinden daha geniş janta takılırsa profili düzleşir. viraj performansı etkilenir. Tersindeyse, daha dar janta takılan lastiğin yere temas alanı daralır, tutunma özelliği etkilenir, lastik sırtı dar bir alandan aşınır.
■ Arazi motosikletlerindekiler gibi "İç lastikli" (tube-type) olanlarda, lastikle beraber iç lastik de değiştirilmeli. "İç îastiksiz" (tubeless) olanlardaysa, lastikle birlikte jant subabı da değiştirilmeli. Cadde tipi motosikletlere görüntü veya performans için geniş lastik takılmak istenirse, bunun, motosiklet veya lastik üreticisi tarafından da onaylı olması gerekir. Daha geniş lastik için. motosiklette genişlik ve çap olarak yeterli açıklık bulunup bulunmadığına, jantın yeterince geniş olup olmadığına bakılmalı. Bu uygulamaların, çoğu kez performansı düşürebileceği unutulmamalı.
■ Lastiklerin üretim tarihini öğrenebilirsiniz. Lastik yanağmdaki ''DOT" harflerini takip eden elips kutuda yazan 3 veya 4 haneli rakamın ilk ikisi üretim haftasını, son bir veya ikisi de üretim yılını gösterir. Örneğin 4500 rakamı varsa, lastik 2000 yılının 45.
haftasında üretilmiş demektir. Lastikler yaşlanır, ama kaliteli ve doğru saklanmış bir lastik, özelliklerini 3-5 yıl korur. Kötü koşullardaki lastikse, 1-2 yılda özelliklerini kaybedebilir.
■ Genellikle en iyi lastiğin hangisi olduğu sorulur. Dünya motosiklet lastiği pazarındaki beş büyük marka olan Metzeler. Pirelli. Dunlop, Michelin ve Bridgestone arasından seçim yapabilirsiniz...
YeniBMWR1200GS iddialı geliyor...
İLK GS serisi modellerini yaklaşık 20 yıl önce çıkaran BMW, bu serinin en yenisi olan R1200 GS'i tanıttı. Gerek tozlu yoİlar, zorlu koşullar, gerekse de uzayıp giden asfaltta sürücüsüne keyif vermek üzere geliştirilen R12Û0 GS, pek çok motosikletseverin gönlünü çalmaya hazırlanıyor.
1999'da piyasaya çıkarılan R1150 GS'nin daha geliştirilmiş bir versiyonu olan R1200 GS, sürüş kontrolü ve çevik yapısıyla Övünüyor. Dayanıklı hafif malzemeler kullanılarak ağırlığı 225 kiloya düşürülen 1200 GS'in ilk versiyonlarında, standart ABS fren sistemi bulunacak. Balans şaftlı yeni 1.200cc'lik boxer motoruyla bir Önceki modelden yüzde 18 daha güçlü (100 HP) olan 1200 GS, yüzde 8 daha az tüketirken, yeni egzost sistemiyle daha sessizleşti. SYeni altı İleri vitesi, daha az kablo kullanımı gerektiren geliştirilmiş elektronik aksamı, ayarlanabilir süspansiyonu, R1200 GS'nin üstün özelliklerinden bazıları...
Kemal Merkit
kemal@sportworksgroup.com
