Her motorun km teli ön tekere bagli degil.Niksarlı. adlı üyeden alıntı
http://www.izlec.com/hayabusa-400km-...238568297.html
Her motorun km teli ön tekere bagli degil.
http://www.izlec.com/hayabusa-400km-...238568297.html
RODAJ NEDİR?
Yeni bir araçta en hayati konu motor rodajıdır ve nedense anlaşılmamaktadır veya anlaşılmak istenmemektedir... zira AR-GE ye ziltrilyonlar harcayan otomobil ve motosiklet firmalarının mühendisleri işi daha iyi bilmektedir.. ve son kullanıcı doğal olarak onları dinlemektedir...
Lakin gel gelelim ortada iki dedikodu dolaşmaktadır...
"ilk 1000km gaza asla sonuna kadar basma, sakin git.. sonra istersen gaz pedalında dans et... "
ikinci dedikodu ise; "rodajda neymiş canım hangi devirde yaşıyoruz, onlar eskidendi ben anlamam rodaj modaj" diyenler.
İki tarafada hoş geldiniz diyoruz !
Bu konuda rodaj mümkün olan tüm detayları ile işlenecektir.
Motorun rodajı nedir dendiği zaman, işi bilen bilmeyen herkes aklına gelen tüm hareketli parçaların adını sayar ve bunların alışması gerektiğini söyler.
Bir bakalım; Supapların rodajı, yatakların rodajı, rulmanların rodajı, egzantrik milinin rodajı şunun rodajı bunun rodajı... akşama kadar sayılır. Oysa; hayati öneme haiz, yeni satın alınmış 0 km motosiklet de rodaja gereksinim duyan tek parça, sadece segmanlardır. Geri kalanlar ise fabrika motoru çalıştırdıysa rodajlanmış demektir...
Peki segmanlar neden önemlidir ?
Segmanlar piston ile silindir arasında sızdırmazlığı sağlayan elemanlardır. Bunların silindir cidarına tam 360 derece ve mükemmel oturması gerekmektedir, aksi taktirde istenen silindir basıncı (kompresyon) tutulamaz... segmanın oturmadığı yüzeyleri yağ filmi doldurmaya çalışır ve motorun her ateşleme kursunda buradan yağ yakılır.
Peki segmanların nasıl oturduğu hakkında bir fikriniz var mı ?
Gaza basmayarak 1000km yapınca mı segman oturuyor yoksa... yoksa 1 gün boyunca rölantidemi çalıştıracağız motoru ?
Bu sorunun cevabı gerçekten şaşırtıcıdır.
Kompresyon segmanları, kompresyon basıncı ile açılarak silindir yüzeyine kendini bastırır ! evet .. kendi gerilimi bastırmaz. Bizzat basınç onları dışarı bastırır.
benzinin yanması ile oluşan basınç segmanların arkasına geçer ve onları dışa ittirir.
Maksimum silindir basıncı ise sadece gaza tam basarak elde edilir (birazdan detayları göreceğiz)
Bazıları hangi akla hizmet ediyorsa, "rodajda asla gaza tam basılmaz" diyebiliyor ?
Ya da motosiklet üreticileri neden detayları son kullanıcıya anlatmayarak sakin kullanımı teşvik ediyor veya rodaj diyebiliyor?
Bunlar enteresan sorulardır. İşin içinden çıkmaya yavaş yavaş başlayabiliriz.
Motorlarımız nasıl üretiliyorda rodaj gerekiyor ?
İçten yanmalı motorların silindirleri üretim bandında honlama işlemine tabi tutulur,
bu işlemin amacı silindir içinin her konumda istenilen ovallik ve koniklik değerlerine getirilmesidir.(sonuçta silindir üretiliyor), bunun için silindir yüzeyinden bu işlem için özel geliştirilmiş honlama makinası ile ilgili malzeme kaldırılır. ve işlemin sonunda yüzeyde bir desen oluşur (cross hatch pattern).
Uygun inceleme aletleri ile bakıldığında silindir yüzeyinin içinde çukur bölgeler ve tepeler oluştuğu görülür. Bu desen ve silindir yüzeyi şu resimlerde görülebilir ;
http://img387.imageshack.us/my.php?i...3jpgjy8xk2.jpg
http://img119.imageshack.us/my.php?i...finish1qc2.jpg
Şimd biraz daha anlaşıldığını umuyorum.. bu tepelerin en uygun biçimde traşlanması rodajdaki asıl hedeftir ve bunu traşlayacak olan segmandır.
Peki rodaj hakkıyla yapılmadığında ne oluyor ?
Bu tepeler olabileceğinden daha az traşlanıyor ve kısa bir süre sonunda motor yağı bu tepeleri kalıcı film tabakası ile örterek daha fazla traşlanmasına engel oluyor.
Çok net olarak anlaşılacaktır ki, motor yağı olması gerekenden daha kalın bir film tabakası oluşturmak zorundadır. bu da motorun yağ yakması demektir ayrıca kompresyon kaçacağından yakıt tüketimi artar.
Piyasada "kör kalmış" , "sağır motor" vb. efsanelerin sebebi buraya dayanır.
Tabiki aracınız fabrikanın ortalamalarında olacaktır..
Lütfen Modifiyem forumlarında bulunan teknik konuları okuyunuz. Kompresyon ölçüm testi konusunda kompresyonların fabrika tarafından belli aralıkta normal kabul edildiğini göreceksiniz. Siz neden üst sınıra çok yakın kompresyon değerleri olan bir motora sahip olmayasınız ? Bu elinizde ..
Hemen bu noktada bir dip not daha düşelim ;
Motoru koruduğu öne sürülen motor yağı katkılarının neden yeni araçta kullanılmaması gerektiğini düşündünüz mü ?
cevap yukarda
bu katkılar tepeleri ve çukurları hemen doldurarak segman oturmasına izin vermemektedir.
bunu oluşturduğu inanılmaz kalın katman sayesinde yaparlar ve motorunuz yağ yakar. asla yeni aracım sağlıklı olsun, uzun ömürlü olsun diyerek bu katkıları uygulamayın. Düzgün yapacağınız rodaj bu katkıların idda ettiği tüm artıları size verecektir.
Rodajdan sonra kullanılması tavsiye edilen bu katkıların yaptığı sizin rodajda kazanamadığınız kompresyonu vermek.
Peki metallerin genleşmesi vb. ısıl mazeretlerin beklenmesi rodaj sayılmaz mı ?
Motor parçalar üretim bandında zaten bu kademeyi geçmişlerdir.
ingilizce "Heat cycle" olarak adlandırılan süreç rodajda gerçekleşmez. Eğer rodajı bunun için yapıyoruz zannediyorsanız yanlış yoldasınız
ANCAK HARARET HAYATİ ÖNEM TAŞIMAKTADIR.
Rodaj sürecince aracın aşırı sıkıştırılması ve hararetin yükselmesi yapılacak en büyük yanlışlardan biridir.
Motor çalışma ısısına ulaşmadan kesinlikle rodajlama namına yüklenme yapılmaz
Bu noktaya kadar anlattıklarımız kabaca toparlarsak;
* Aktarma organlarının rodajı yeni bir motosiklet de asıl hedef değildir.
* Rulmanın rodajı olmaz
* Yeni motosiklet motorunda gerçekleşecek en önemli ve nerdeyse tek rodaj segman oturmasıdır
* Segman oturması silindir basıncı ile elde edilir.
* Segmanı adam akıllı oturtan kendi gerilimi değil ateşleme sonucu oluşan basınçtır.
* Segmanı maksimum şekilde oturtmak için uygun devirlerde tam gaz vermekten başka seçenek yok.tur.
* Yeni motora asla "Yağ katkısı" vb. sıfatlarla satılan ürünler uygulanmaz.
* Yeni motorların parçaları metalurjik olarak ısıl işlemlere tabi tutulmuştur.km ler boyunca alışması beklenmez
* Çalışma ısısına ulaşmayan yeni motora kesinlikle rodaj namına yüklenilmez(rodajın dışında da yüklenilmez)
Peki burada anlatılan rodaj bize ne kazandırır ?
Burada anlatılan rodajın mantığını kavrayıp kendi aracına uygulayan yada en azından yeni aracında gaza tam basmayı başaran biri mutlaka farkı görecektir.
*Araç her devirde daha istekli hızlanacak tam performansını hatta daha fazlasını gösterecektir.
*Trafikte aynı araçlara göre daha seri olacak aynı zamanda daha az yakacaktır.
* Yağ tüketimi minimum seviyede olacaktır.
* Sanılanın aksine motor ömrü ise azalmayacak aksine artacaktır.
Yani; modifiyeci camianın egzoz, filtre ile almaya çalıştığı 1-2 hp den daha fazlası bedava olarak kazanılmış olacaktır. Çünkü motor içi sürtünmeye giden kayıp ciddi oranda bertaraf edilecektir. Buda ek güç demektir. Garip gelsede durum bu.
Motor yağı, film yapmadan çapak atma ve bu atılan çapakların en uygun şekilde motor dışına atılması rodajımızın temel amacı.
öyleyse bu konuları ele alalım ;
Rodajda kullanılacak Motor yağı ;
Rodaj döneminde kullanılacak motor yağı kontrollü aşınma ve çapak atma için gayet önemlidir. Hepiniz biliyorsunuz yeni nesil araçlar fabrikadan içinde sentetik ve yarı sentetik motoryağları ile gelmektedir.
Ancak maalesef rodaj döneminde kullanılması gereken yağ mineral yağ dır. mineral yağ sayesinde rodaj daha rahat gerçekleşir. Ancak bu noktad,a mineral yağın ısı aktarma kapasitesi 115 santigrad derece civarı olduğunu unutmamak gerekir. Yani araçta mineral yağ varken hararet çok önemli bir değişkendir. Hararet aşırı yükselirse mineral yağ kimyasal yapısını değiştirir ve silindirlere filim oluşturur rodaj sona erer.(bore glaze) en önemlisi ise, yağın yanarak motor içindeki parçalara yapışmasıdır(oil sludge). Bu yüzden mineral yağ kullanırken bu ekstrem durumları göz önüne almamız gerekmektedir.(aşırı hararetten kaçacağız başka çare yok)
Peki Tam sentetik yağlar ile durum nedir ?
Kaliteli tam sentetik yağlar ile rodaj olmaz.. rodajlama çok düşük km lere iner. kimseye aracı 100 km bile olmadan tam gaz silindir basıncı yapın diyemeyiz. inanmazlar, yapmazlar. (fakat üreticiler rodaj yok diyerek bizim ekmeğimize yağ sürüyor)
Özetle, tam sentetik yağ ile rodaj tam verimli olmaz zira çok düşük km lerde film oluşturmaya başlar ve sürtünen yüzeyleri korumaya alır. Yağınızı mineral bazlı olanla değiştirebiliyorsanız değiştirin. Yapamıyorsanız; 100 - 200 gibi km lerden itibaren tam gaz hızlanmalara başlamalısınız.
Segman oturması ve çapak atma nasıl gerçekleşiyor ?
Bu honlama artığı tepelerin segman tarafından traşlanması çok düşük kilometrelerde gerçekleşmeye başlar, sanıldığının aksine 1000-2000 km beklemekle asla rodaj yapılmaz.
modern bir yarış motosikletinin segman oturma ve tam silindir çeperi ile örtüşmesi uygun kondüsyonlarda yaklaşık ilk 32(otuz iki) km de gerçekleşmektedir, düzenli biçimde tam gazla yapılan akselerasyon ve viteste yavaşlama(dekompresyon-deselerasyon) ile geçilen 150 - 200 km sonunda segmanlar yaklaşık %90 oranında oturacaktır. Bu da yağınızı ve filitrenizi değiştirme vakti demektir.
(Alıntıdan derleme)
Benim motosikletimi toplayan sevgili "USTA" ön fren balatasının iki civatasından birinin somununu yeterince sıkmadığı için 40-50 km ile giderken civata düştü ve ön fren aniden kitlendi. Bu olay ilk 100 km içinde gerçekleşti ve ben Rodaj'da olduğum için yavaş gidiyordum. Rodaj sadece silindir piston sekman değildir kanımca. Motosiklet bir bütündür sadece motordan ibaret değildir.
Saygılar sevgiler...
Şu an bu konu içerisinde 1 kullanıcı var. (0 üye ve 1 misafir)
