Dönüş İçinde Fren Kullanımı

[alfawings]

Dönüş içi Fren

Hurt raporunu göre tek arabalı kazalarda motosiklet sürücüsünün hataları olayların 2/3 ünde belirleyici faktördür. Sebepler motoru kaydırmak ve düşmek yada aşırı frenleme veya motoru aşırı hız sebebiyle dönüş esnasında dönüş yayından çok açmaktır. Fren yapmak bir motor sürücüsü için belki en önemli işlemdir. Frenleme bizim çabuk durmamızı ve bir engele gelip çarpmadan durmamızı sağlar. Birçok sürücü motorunu tam duruşa getirmek için gereken mesafeye doğru anlamış değildir. Frenleme mesafesi hızla birlikte artar ve maalesef bu artış ardışık değildir.

Motor 50 km hız yaparken 11 metrede duruyorsa bu 100km hızda 22 metrede duracak anlamına gelmez. Gerçekte mesafedeki artış hızdaki artışın farkının karesi kadar artar ve takribi 45 metredir. Bu sebeple hızdaki düşmede frenleme(durma) mesafeniz üzerinde büyük etki yapacaktır. Tabi burada reaksiyon süresini de ilaveten göz önüne alınız. Gözünüzün olayı algılayıp beyninizin gerekli emri vermesi frenleme mesafenizi artıracaktır. Yol/lastik ve peg/kasnak etkinliğine yine hava ve asfalt ve lastik ısısı da durumunuzu etkileyecektir.

Ön ve arka frenin yakın durumlarda doğru kullanımı yaşam ile ölüm arasındaki çizgiyi çeker. Normal durumlarda frenleme dümdüz bir işlemdir ve siz kaygan bir zemin üzerinde değilseniz her iki freni birden yavaşlamak veya durmak için kullanırsınız. Durdurma gücünün yüze 70-100 arası oranı ön frendedir. Bunu aklınızda tutarak ön freni arkadan daha fazla talim yaparsınız ama ideal olan her iki frenin birlikte dengeli kullanımıdır. Her iki frene birden kademeli olarak eşit güçle bastınız, bu frenlemenin ilk safhasıdır. Ağırlık öne transfer olacaktır. Ön süspansiyonlar bastıkça ve kollarınız kırıldıkça ön teker yolu daha fazla ısırmaya başlar.

Şimdi önde daha fazla ağırlık vardır. Bu aşamada arka fren üzerindeki uygulamayı büyük oranda yada tamamen kaldırın ve ön fren ki tüm yol tutma gücünün çoğu üzerindedir ikinci fren aşamasına geçerken yüzde 100 frenlemeyi üslenir. En azından oran yüzde 85 in altına düşmez. Fakat bu durumda belki de siz motorunuzun fren gücünün limitlerinden hala uzakta olabilirsiniz. Motosiklet yavaşlar ve frenler ve lastikler vasıtasıyla uyguladığınız güçler azalır. Ön, süspansiyonları üzerinde yükselmeye başlar. Ön freni düşük hız ön teker kilitlemesi olmasını önlemek için giderek azaltırsınız ve arka fren uygulamasını tekrar başlatırsınız.

Ön fren uygulaması başlayınca olanları tekrar edersek çatallar basacak ve ön tekere aktarılan ağırlık ekstra yol tutum gücü sağlayacaktır. Bu noktada normal frenlemedesiniz. Fren kolunu sıkmağa devam ederseniz ön frenin üzerine gelen ağırlık artacaktır. Sonuçta ön frenin üzerine gelen ağırlığın çoğu ile siz frenlemenin yüklenme eşiğine gelirsiniz. Bu eşikten öteye de freni sıkmaya devam ederseniz ön freniniz şikayete başlar. Bu maksimum frenleme noktasıdır. Ön teker bir kilitler bir bırakır, hareket ön lastiğin bir iki cm kayıp tekrar yolu kavrayarak dönmesi şeklindedir. Şayet kaymadan sonra teker tekrar yolu kavrayıp dönmeye başlamazsa bu tam kilitlenmedir ve kaza olur. Frenleme kaygan yüzeylerde çok daha özenle yapılmalıdır. Frenlemeye daha önceden başlanılmalı takip mesafeleri daha uzun tutulmalıdır çünkü yol tutumunun daha zayıf olması aynı ağırlığın durması için daha uzun mesafeyi gerektirir.

Dönüşte frenlemek genellikle pistlerde yarış esnasında rakibi geçmek için kullanılır. Daha çok spor motorlara has bir tekniktir. Hata affetmez. Doğru kullanılırsa sizi bir dönüşteki kaygan bir döküntünün yaratacağı kötü sonuçlardan kurtarabilir. İdeal bir dönüşte siz ya gazda yada frende olursunuz – tabi motorunuzu boşta gezdirmiyorsanız – dönüşte fren tekniği sizin giriş süratinizi maksimuma çıkarır ve bir şekilde çıkış süratinizi de. Lastiklerinizin sağladığı yol tutum miktarı gazlamak, frenlemek ve dönüş arasında kullanılır. Bir dönüş esnasında bu bileşim; kısmen gazlama ve kısmen dönüş yada kısmen frenleme ve kısmen dönüş şeklinde olabilir. Gazladıkça dönüşün kullanabildiği yol tutumu azalır. Aynı şekilde frenlemeye ayrıla bölümde azalır. Yada dönüşe çok bölüm ayırmak için hız düşürülür ve de frenleme hafifletilir. Dönüş içi frenlemesi dönemece daha yakın frenlemeye başlamak ve dolayısıyla daha yüksek bir giriş hızı sağlamak ve dönüş esnasında hafif frenlemede kalmaktır. Sert dönerken frenlemenin dozunu kaçırırsanız motor kayar ve düşersiniz.

Dönüşün enstrümanları giriş, dönüşün tam orta noktası(apeks) ve çıkıştır. Tipik olarak frenlemek/yavaşlamak girişten önce yapılır, dönüşün orta noktasına kadar biraz motosikletin boşta gezmesine izin verilir ve çıkış göründüğünde gaz verilir. Dönüşte frenlemeyi öğrenmek istiyorsanız bunu pistlerde yapın. Caddelerde denemeyin ve unutmayın eğer giriş hızınız fazla ise dönüş içinde frenleme hataya pay bırakmaz. Profesyonel eğitim alın.


Aşağıdaki bölüm www.sportrider.com dan çeviridir.



1. Sürüşün bir çok şartlarında ön frenin dik konumda kullanılması en güvenli şekildir. Ancak bazı durumlarda dönüşe frenlerle girmek sizi sorunlu bir durumdan kurtarabilir. Genelde caddede biz ön freni dik konumda kullanırız ve frenlemeyi bıraktıktan sonra motosikletimizi kontra ile yatırarak dönüşe geçiririz. Böylece ön tekerin üzerindeki frenleme ve dönme güçlerinin yolu tutmada dengelenmesinde sizin zora düşmeniz engellenmiş olur. İki güç ayrı ve birbirinden bağımsız tutulmuş olur. Bundan farklı olarak ise fren (ön ve/veya arka) dönüşün içine taşınarak giriş hızınız çok hızlı ise yada dönüş aniden kapanırsa içine düştüğünüz zor durumdan kurtulabilirsiniz. Her iki sorunda da öncelikle hızınızı hala yatar vaziyette iken acele bir şekilde azaltmanız gerekmektedir.



2. Temiz ve kuru bir asfalt da yada yarış pistinde frenleri hafif oranda basılı olarak dönüşe başlamaya yatkınsınızdır ve döndükçe de kademeli olarak bırakırsınız. Başlangıç olarak frenlemenizi hafif tutun ve yatış açınız az olsun. BU talimizi motorunuzun frenle dönüşe karşı nasıl tepki verdiği hakkında iyi bir hisse sahip olana kadar devam ettirin. Ön tarafın toplanma(alta girme-rake açısının küçülmesi) isteğine karşı tetikte olun bu low-side ın alarmıdır. Uygun süratler ve yatış açılarını muhafaza ederek daha fazla fren basıncı ama daha az yatış açısı ve daha fazla yatış açısı ama daha az fren basıncı ile talimlerinizi devam ettiriniz.



3. Çeşitli yatış açısı ve fren basıncı bileşimlerine aşina hale geldiğinizde bu ikisi arasındaki ters orantılı etkileşimi bulacaksınız. Yatış açısı arttıkça fren basıncı azaltılmalı yada tersi durumda fren basıncı artırıldıkça yatış açısı azaltılmalıdır. İdeal olarak hangi yatış açısının ne ölçüde fren basıncını kaldıracağını bilmenizdir. Belli bir basınçtaki fren uygulamasının karşılığındaki güvenli yatış açısını bilmelisiniz. Bu bileşime aşina olunduktan sonra yatışa başlayınca düzgün tarzda frenleri bırakmaya(basıncı gevşetmeye) konsantre olun. Frenleme ile dönüş güçlerini dengeleyin ki motorunuzun önü dalmasın yada bu işlemler sırasında bariz bir şekilde kalkmasın.



4. Yarışçıların maksimum yatış açısında en fazla fren baskısını uygulamaları en üst düzeydir ki rakiplerinin önüne geçsinler ve iyi bir tur zamanı elde etsinler. Cadde sürücüleri ki limitleri bilmeleri değişik sebeplerden en önemli noktadır. Eğer motorunuzun neleri yapabileceği konusunda tam bir bilgiye sahipseniz kör bir dönüşe hazır yada dönüşün ortasındaki bir engeli bertaraf etmeğe daha hazır olursunuz. Frenlemeyi dönüşün içine taşımanın ikinci bir avantajı da ön frenin kullanılmasıyla motosikletin geometrisi dikleşir(sadece teleskopik çatallı sistemde) ve ön tekere ağırlık daha fazla aktarılarak motorun biraz fren uygulamasıyla daha çabuk dönmesini sağlamasıdır. Bu teknik de ustalaştığınızda motorunuzun ayarlarını bu duruma uygun değiştirebilir ve diğer alanlarda da avantaj sağlayabilirsiniz.

[Jubaa]

Cok yararli bilgiler, paylasiminiz ve emeginiz icin cok tesekkurler.

[zenon]

Faydalı bilgiler teşekkürler.

[peyami]

eyvallah hocam, soluksuz okudum

[WOLKANWOLKAN]

mrb benim anlamak istediğim konu;

viraj girişinde hız azaltmada -"fren"- değil--- "hız azaltma"da arka frenin etkin olması gerkmiyor mu, akıcı bir hızdan bahsediyorsak bu olmalı-aksi halde yani; sadece ön fren yapılınca virajın dışına çekiyor, ön arka beraber fren hali ise viraja aşırı hızla girildiğini gösteriyor ki bu da sağlıklı değil ya da pistte yapılmalı, ya da virajın apeksi konusunda huzursuzluk varsa veya dalgınlıktan uyanma vs vs, geriye de arka frenle hızı azaltma ve viraja girme olması gerekmiyor mu

NOT: tamamen acemi tecrübesinin dilin döndüğünce tercümesidir, lütfen saldırgan değil öğretici olalım

saygılar

[Hakki]

anlatılan teknik daha çok yarışçıların kullandıgı bir tekniktir. yarış teknigi de diyebiliriz.
yarışçılar asfalt,lastik,süspansiyon,fren vs. gibi kriterler için her zaman aynı koşullarda pistte yol alıyorlar.
cadde sürücüsü için asfalt, lastik sıcaklıgı(tutunması), süspansiyon gibi tutunmaya sebep olan özellikler her zaman yolun durumuna baglı olarak farklı koşullardadır. yani demek istedigim şu; dün viraj içinde fren yaptıgınız yerde düşmemişsinizdir ama yarın başka yerde aynı şekilde viraj içinde fren yapınca düşebilirsiniz.

ben cadde kullanıcıları için bu teknigi tavsiye etmem.
evet bu teknik zor durumda kalınca hayat kurtarabilir ama caddede motor kullanıyorsanız zor durumlara düşmemeye çalışacaksınız, yani risk almayacaksınız.

[alfawings]

mrb benim anlamak istediğim konu;

viraj girişinde hız azaltmada -"fren"- değil--- "hız azaltma"da arka frenin etkin olması gerkmiyor mu, akıcı bir hızdan bahsediyorsak bu olmalı-aksi halde yani; sadece ön fren yapılınca virajın dışına çekiyor, ön arka beraber fren hali ise viraja aşırı hızla girildiğini gösteriyor ki bu da sağlıklı değil ya da pistte yapılmalı, ya da virajın apeksi konusunda huzursuzluk varsa veya dalgınlıktan uyanma vs vs, geriye de arka frenle hızı azaltma ve viraja girme olması gerekmiyor mu

NOT: tamamen acemi tecrübesinin dilin döndüğünce tercümesidir, lütfen saldırgan değil öğretici olalım

saygılar

Sürücüden sürücüye değişen kullanım şekileri var bazıları her iki frenle viraja girer, ön fren apekse kadar uygulanır arka ise çıkışta gazla beraber hala uygulanır. Bazıları sadece önü kullanır ama sadece arka kullanımı olmaz. Netice de geç fren kullanarak hızlı giriş ve çıkış hedeftir. Dönüşe yatmadan kısa bir müddet önce sert frenleme yaptınız ve kademeli olarak frenlemeyi bırakırken yatarsınız. Bırakma kadameleri yüzde 100, 90, 80, 70, 60, 50, 40,...0 ve apekse geldiniz burada ön fren 0 ve gazlamaya kademeli başlarsınız; 1, 3, 9, ...full ve arka lastik yerde gri biz bırakarak çıkarsınız.

---------- Mesaj ekleme zamanı: 15:21 ---------- İlk mesajı ekleme zamanı 15:20 ----------

anlatılan teknik daha çok yarışçıların kullandıgı bir tekniktir. yarış teknigi de diyebiliriz.
yarışçılar asfalt,lastik,süspansiyon,fren vs. gibi kriterler için her zaman aynı koşullarda pistte yol alıyorlar.
cadde sürücüsü için asfalt, lastik sıcaklıgı(tutunması), süspansiyon gibi tutunmaya sebep olan özellikler her zaman yolun durumuna baglı olarak farklı koşullardadır. yani demek istedigim şu; dün viraj içinde fren yaptıgınız yerde düşmemişsinizdir ama yarın başka yerde aynı şekilde viraj içinde fren yapınca düşebilirsiniz.

ben cadde kullanıcıları için bu teknigi tavsiye etmem.
evet bu teknik zor durumda kalınca hayat kurtarabilir ama caddede motor kullanıyorsanız zor durumlara düşmemeye çalışacaksınız, yani risk almayacaksınız.

Öncelikle pistlerde kullanılan bir yarış tekniğidir. Caddelerde yaşamı kurtarabilmesi mümkün ama bence de bırakın pistlerde kalsın. Haklısınız.

[yürekçe]

abicim, öncelikle geçirdiğiniz ameliyat için geçmiş olsun.

faydalı bilgilerinizi paylaşmaya devam ettiğiniz için teşekkürler

[mmucit]

alfa yazdıklarını okudukça motosikletten korkuyorum.
Çünki bunları denemesini dahi yapamıyorumki gerçek hayatta(trafikde) başıma gelirse ne yapacağımı Allah bilir.
Neyse ben küçük cc ile devam edeyim. Fazla yatmaz, fazla kaçmaz ama hata affeder.

[WOLKANWOLKAN]

üstad ısrarla rica etmek zorundayım -taktım öğrenecek ve uygulayacağım-

"ama sadece arka kullanımı olmaz" dersiniz ama ben okuduğum makalelerde ve uygulamamda

-(sadece) arka freni viraj başladığında hızlıysam viraj çizgimi korumak için yavaşlamak amacıyla, bir kaç kez de burnu içeri kıçı dışarı çıkartsın diye gazla birlikte (artistlik değil öğrenmek maksatlı-acil durumda yani hızlı girme halinde istikbali kurtarmak için),

-ön freni -ki motor dik durumda- viraja girmeden huzurla ve sürprizle karşılaşmam halinde müdahale edebileceğim pozisyonda-hızda olmak için yavaşlamak amacıyla,

-ön ve arka freni birlikte çok hızlı viraja geldiysem -viraja girmeden önce-yavaşlamak amacıyla(bu da sizin belirttiğiniz yarışçı mantığı olsa gerek-genelde riva yolu olur-yanlış anlaşılmasın)

kullanıyorum.

Hata var mı?

saygılarımla

volkan

[alp_tunay]

Sizleri aramızda görmek güzel.... geçmiş olsun....

Başlık ta bir o kadar güzel... Faydalı.. Elinze sağlık..

[ergün1968]

Alpaslan abi geçmiş olsun

[alfawings]

Geçmiş olsun dileğinde bulunan arkadaşlara- yürekçe, alp tunay ve ergün1968 - çok teşekkür ederim. Zor günler geçirdim ve şimdi nekahat döneminde toparlanmaya çalışıyorum. Malesef bir daha motora binmeyeceğim çünkü artık sınırdayım ve bir daha kalp krizi gelirse pek şansım olmaz. Sizlerde sağlığınıza çok dikkat edin. Göğsünüzü rüzgardan gazete kağıdı ile koruyun. Rüzgar ve kasılmalar uzun yıllar içinde damar sistemine zarar veriyor.

Wolkanwolkan şimdi bu anlattığım teknik iz frenlemesidir. İngilizce adı trail braking dir. Arkadaşım bunun dışında arka frenin bir adı da viraj frenidir. Virajlarda motorun açılmasını önlemek için kullanılır. Tabi dönüş yayını kapatmak içinde. Bu başka bir konudur. Dönüşte arka fren kısmen uygulanarak gaz vermeğe devam edilebilr ama ayak çok hassas olmalıdır aksi takdirde arka teker kilitlenir ve düşersiniz. Benim fren ile ilgili diğer yazılarıma da bir bakınız.

Mmucit korkunun motorculukta yeri yoktur. En ufak bir tereddüt kaza demektir. Ancak sapla samanı birbirine karıştırmayınız. Tekniğinizi güçlendirin. Yerine göre kullanın. Yollar yarış pisti değildir bunun dışında Allah korusun. Kaza geliyorum demez.

[çavuşoğlu]

faydalı bilgiler için teşekkürler

[yürekçe]

Geçmiş olsun dileğinde bulunan arkadaşlara- yürekçe, alp tunay ve ergün1968 - çok teşekkür ederim. Zor günler geçirdim ve şimdi nekahat döneminde toparlanmaya çalışıyorum. Malesef bir daha motora binmeyeceğim çünkü artık sınırdayım ve bir daha kalp krizi gelirse pek şansım olmaz. Sizlerde sağlığınıza çok dikkat edin. Göğsünüzü rüzgardan gazete kağıdı ile koruyun. Rüzgar ve kasılmalar uzun yıllar içinde damar sistemine zarar veriyor.

Wolkanwolkan şimdi bu anlattığım teknik iz frenlemesidir. İngilizce adı trail braking dir. Arkadaşım bunun dışında arka frenin bir adı da viraj frenidir. Virajlarda motorun açılmasını önlemek için kullanılır. Tabi dönüş yayını kapatmak içinde. Bu başka bir konudur. Dönüşte arka fren kısmen uygulanarak gaz vermeğe devam edilebilr ama ayak çok hassas olmalıdır aksi takdirde arka teker kilitlenir ve düşersiniz. Benim fren ile ilgili diğer yazılarıma da bir bakınız.

Mmucit korkunun motorculukta yeri yoktur. En ufak bir tereddüt kaza demektir. Ancak sapla samanı birbirine karıştırmayınız. Tekniğinizi güçlendirin. Yerine göre kullanın. Yollar yarış pisti değildir bunun dışında Allah korusun. Kaza geliyorum demez.

sağlığınızı telafi etme şansı olsaymış keşke. ama sağlık her şeyden üstün olduğu için sabretmeli ve doktor tavsiyelerine uymalısınız.

sizinle yüzyüze tanışmak ümidiyle...

öğrenciniz
sencer

[Sinan Aksu]

üstad ısrarla rica etmek zorundayım -taktım öğrenecek ve uygulayacağım-

"ama sadece arka kullanımı olmaz" dersiniz ama ben okuduğum makalelerde ve uygulamamda

-(sadece) arka freni viraj başladığında hızlıysam viraj çizgimi korumak için yavaşlamak amacıyla, bir kaç kez de burnu içeri kıçı dışarı çıkartsın diye gazla birlikte (artistlik değil öğrenmek maksatlı-acil durumda yani hızlı girme halinde istikbali kurtarmak için),

-ön freni -ki motor dik durumda- viraja girmeden huzurla ve sürprizle karşılaşmam halinde müdahale edebileceğim pozisyonda-hızda olmak için yavaşlamak amacıyla,

-ön ve arka freni birlikte çok hızlı viraja geldiysem -viraja girmeden önce-yavaşlamak amacıyla(bu da sizin belirttiğiniz yarışçı mantığı olsa gerek-genelde riva yolu olur-yanlış anlaşılmasın)

kullanıyorum.

Hata var mı?

saygılarımla

volkan

http://alfamotosiklet.blogspot.com/2...1_archive.html

Verdiğim link'e göz atin isterseniz.

[Şeyh Şamil]

''alfa ( Sn. Alpaslan hoca) '' Güncel konu, verdiğiniz yararlı bilgiler ve paylaşım için

[motorhocası]

Alparslan hocam emeklerin için teşekkürler.

Frenlemeyi doğru yapamayan hızlanma yaptım demesin.

[baBAha]

herşey iyi hoşta ön tekeri 2cm kaydırıp sonra tekrar döndürüp sonra 2 cm daha kaydırıp... fren yapacak adamı ben ne gördüm nede duydum, kiiiiiiiiii ön tekerin kaymasından dolayı düşecek olursanız şayet yeri öpme süreniz sadece çeyrek saniye

[motorhocası]

herşey iyi hoşta ön tekeri 2cm kaydırıp sonra tekrar döndürüp sonra 2 cm daha kaydırıp... fren yapacak adamı ben ne gördüm nede duydum, kiiiiiiiiii ön tekerin kaymasından dolayı düşecek olursanız şayet yeri öpme süreniz sadece çeyrek saniye

''Ön fren uygulaması başlayınca olanları tekrar edersek çatallar basacak ve ön tekere aktarılan ağırlık ekstra yol tutum gücü sağlayacaktır. Bu noktada normal frenlemedesiniz. Fren kolunu sıkmağa devam ederseniz ön frenin üzerine gelen ağırlık artacaktır. Sonuçta ön frenin üzerine gelen ağırlığın çoğu ile siz frenlemenin yüklenme eşiğine gelirsiniz. Bu eşikten öteye de freni sıkmaya devam ederseniz ön freniniz şikayete başlar. Bu maksimum frenleme noktasıdır. Ön teker bir kilitler bir bırakır, hareket ön lastiğin bir iki cm kayıp tekrar yolu kavrayarak dönmesi şeklindedir. Şayet kaymadan sonra teker tekrar yolu kavrayıp dönmeye başlamazsa bu tam kilitlenmedir ve kaza olur. Frenleme kaygan yüzeylerde çok daha özenle yapılmalıdır. Frenlemeye daha önceden başlanılmalı takip mesafeleri daha uzun tutulmalıdır çünkü yol tutumunun daha zayıf olması aynı ağırlığın durması için daha uzun mesafeyi gerektirir.''

Burada maksimum frenlemenin sınırı anlatılmış. Tehlikeli bölge olduğu aşikar,yolun tozuna göre bile sürtünme katsayısı ve kilitlenme olasılığı artar. Elbette ki bu sınır karşımıza çıktığında yabancılık çekmememiz için açıklanmış.
Yapılması gereken bu bir iki saniyelik kilitlemeyi önceden kestirmek ve önlemini almak.