Değerli forum üyeleri,Öncelikle tüm motorsiklet severlere merhaba, motorsiklet balataları hakkında teknik bilgiye ihtiyacım var bu konuda sizden gelecek bilgi ve dökümanları bekliyorum?
Tşkler
İstediğin bilgi tam olarak nedir? Neyden üretildikleri mi? Neye dikkat edilmesi gerektiği mi? Çok geniş bir konu. Tam olarak ihtiyacın olan şeyi söyle ona göre nokta atış yapalım. Ayrıca hoş geldin aramıza.
teknik bilgi derken?? spesifik olarak ne ogrenmek istiyorsun? forumda arama yaparsan fazlasiyla bilgi bulabilirsin zaten, onun disinda kisaca, disk ve kampana balatasi olarak ikiye ayrilirlar.. her balata her frene uymaz, fren modeline gore kendi balatasini ister, surtunme yoluyla diski yada kampanayi sikistirarak tekerlegi yavaslatir ve durdurur, yag, sabun, wd-40 gibi maddeler degmemelidir, motoruna ve kullanimina gore zimparalamak sureti ile omru uzayabilir.. kullanimina ve motoruna gore, 5000 - 10.000 km hatta fazlasini gorebilir...
yapi malzemesi uretici firmaya gore degisir, icinde 20 ye yakin hatta bazen daha da fazla hammadde bulunabilir ama bunlarin en basinda ( asil elemanlar diyebiliriz ) asbest, karbon ve recine gelir.. recine ( ordaki c aslinda alfabenin 4. harfi olacak bende turkce klavye yok kusura bakma, hani ne oldugunu rahat anla diye yazdim )
rica ederim bak burda ayrintili olarak anlatiyor :
http://en.wikipedia.org/wiki/Brake_pad#Technology
umarim ingilizcen vardir, aksi taktirde sana ceviri de yapabilirim ama su an musait degilim beklemen lazim...
o kadar degil yaa bi dus alcam yeni kalktim, kendime geliyim, yarim saat sonra yazarim
soyle diyeyim, malzeme sertlestikce balata omru uzuyor, isinmaya karsi dayaniklilik artiyor ama fren mesafesi de uzuyor..naproksen adlı üyeden alıntı
malzeme yumusadikca omur kisaliyor, isiya dayaniklilik dusuyor ama fren mesafeside kisaliyor..
dogru oranti var yani..
cok yuksek surate sahip bir aracta yumusak balata isidan harap olup yanmasin diye kevlar kullaniliyor ama arac uzun mesafede duruyor ( bkz: drag yarislari )
Öncelikle fren balatasının çalışma mantığı kinetik enerjiyi sürtünme ile ısı enerjisine dönüştürerek kinetik enerjiyi düşürme yoluyla frenleme dediğimiz işlemi gerçekleştirir. Ek bilgi olması ve yazının ilerleyen kısımları açısından fren sisteminin mekanizmasından da basitçe bahsedeyim.
Fren düzeneğinde fren balataları bir kafes yani kaliper içinde bulunur. Bu kaliper tekerleğe bağlı olan diskin iki tarafına balatalar konumlanacak şekilde diski içine alarak monte edilmiştir. Kaliper, itme pistonları, pistonları çevreleyen sızdırmazlık keçeleri, ve kaliper içi sıvı basınç odasından oluşur. Bu oda bir yol ile dışarı açılır ve yüksek basınca dayanıklı plastik bir boru ile sıvı pompasına bağlıdır. Bu pompa da elimizle sıktığımız fren maneti ile kontrol edilir. Bu düzenek içindeki sıvı yüksek basınca ve ısıya dayanıklı özel bir yağdır. Adı da fren hidrolik yağı olarak geçer. Bu sıvının teknik özellikleri DOT olarak adlandırılan bir tanımlama ile belirlenir. Şu an en yaygın kullanılanı DOT4 fren hidrolik yağıdır.
Fren balataları tüm bu düzenek içinde çok önemli bir yere sahiptir. Çünkü yüksek sürtünme, basınç, sıcaklık, çevresel etkilere daha çok maruz kalmaktadır. Her balatanın belli bir çalışma sıcaklığı vardır. Örneğin Sintered metal (yüksek ısı ve basınçla yapıştırılmış metal parçaları) yol motoru balatasının devamlı çalışabileceği sıcaklık değeri 450 C dir. Maksimum olarak kısa süreliğine bu değer 650 C olabilir. Bazı modellerde 800 C'ye kadar bu ısıya dayanıklılık söz konusudur. Bu değerler üretici firmalar tarafından ürün broşüründe belirtilmektedir. Bu değerler balatanın üretim teknolojisine göre değişiklikler gösterebilirler.
Peki nedir bu üretim teknolojisi veya kullanılan materyaller?
Firmalar içeriklerini ve kullanım oranlarını tam olarak paylaşmazlar ancak genel olarak bahsedecek olursak organik bileşikler, asbest, seramik, karbon ve metal parçacıklar olarak bahsedebilir. Günümüzde daha çok yarı metal üretim tekniği kullanılmaktadır. Örnek verecek olursak seramik lif ile birlikte bakır lif karışımının metal lifler arasına girdirilmesiyle oluşturuluş bir balata yüksek ısıya dayanıklı, yüksek sürtünme oranı sağlayarak frenlemede az kaydırma ile etkili frenlemeyi sağlar. Diğer taraftan daha sessiz bir frenleme gerçekleşmesini de sağlar. Bu sessizliği sağlayanda içerdiği seramik liflerdir. Seramik lifler ses titreşimini emerek çıkan sesin insanı rahatsız etmeyecek düzeyde kalmasını sağlar. Ayrıca iyi bir sürtünme, ısıya dayanıklılık ve kullanım ömrünü arttırmasıyla da öne çıkar.
Fren balatalarının ilk nesillerinde yüksek ısıya dayanıklılık sebebiyle asbest kullanılıyordu. Ancak asbestin ciddi sağlık sorunlarına (akciğer kanseri) neden olması sebebiyle artık kullanılmamaktadır. Asbest yerine günümüzde mineral lifler, selüloz, polimer, aramid diğer adıyla Aromatic Polyamide (yüksek ısı dirençli, dayanıklı sentetik fiberler), kıyılmış cam, bakır ve çelik ile harmanlanarak kullanılmaktadır. Yeni nesil balatalarda çok daha özel materyaller kullanılmaya başlanmıştır. Seramik, Kevlar (hafif, güçlü para-aramid sentetik fiber) ve bazı plastik bileşikleri bunların başlıcalarıdır.
Tüm bu bahsettiğim materyallerin kullanım oranlarına ve balata şekline göre frenleme gücü ve dayanıklılığı değişiklik gösterir. Formüller ve farklı şekillendirmeler ile kullanım yerlerine göre balatalar üretilir. Örneğin çamurlu ve sulu ortam için hazırlanmış bir balatayı pist yarışı balatası olarak kullanamazsınız. Yani her araç için ayrı bir formül ve şekil ile balatalar üretilir.
Balataların dayanıklılığını, ısınmasını ve frenleme gücünü etkileyen unsurlardan biride fren diskleridir. Fren balatasına uygun disk veya diske uygun balata kullanımı ile etkin frenleme ve uzun ömür sağlanabilir. Bu nedenle fren balatası alınırken mutlaka kullanım yerine ve disk yapısına göre seçilmelidir. Son nesil fren disklerinin bazıları karbon - sermik içerikli yüksek sürtünme ve ısıya dayanıklı üretimlerdir.
Merak edenler için fren balatası kesiti.
Yazan : Hasan Alp iNAN (Makine)
UYARI: Her hakkı saklıdır. Bu yazının izinsiz her türlü kullanımı yasaktır.
Moderatörüm tşkler çok özel bir bilgi oldu.Bu yazıyı araştırmama dahil etme şansım varsa almak istiyorum.Ayrıca ülkemizdeki balata üreticilerini inceledim.
http://www.balatacilar.com/turkce/index2.asp?inc=1 burdaki teknik incelemede yoğunluk,sertlik,sürtünme kodu,yanma kaybı v.s bilgileri veriliyor.Motorsikletlerde kullanılan kampana balatası ve disk balatası için optimum bu şekilde değerler varmıdır acaba ?
Sana bazı ünlü üreticilerin linklerini veriyorum. Sitelerde ürün ile ilgili özellik kısımlarında istediğin bilgilere ulaşabilirsin.
http://www.goldfren.cz
http://www.ebcbrakes.com/motorcycle.html
http://www.braketech.com/products.php
http://www.brembo.com/ENG/Motorcycle-Brakes/
güzel bir konu. bende birkaç soru eklemek isterim. ben fren yapmaya korkuyorum arka çok kayıyor, ön ise zaten tehlikeli. ön disk arka kampana.
kayma sorunu balata ile en aza indirilebilirmi???
lastikte önemli tabiki. lastik ve balata değişimi yapacağım önerebileciğiniz marka varsa sevinirim.
Makine
Yazı ve bilgilendirme için teşekkürler.
Balatalar konusunda normal bir kullanıcı olarak bildiğim ; fren balatalarının görünümünden pek birşey kaybetmese bile muhtevasının zamanla değiştiği ve fren disklerini çizmeye,eskitmeye başladığı.
Yanlış bilmiyorsam hava koşullarına göre vs. balataların belli aralıklarda ( görünürde pek eskimemiş gözükse bile) değişmesi gerektiği. (Örneğim 3 yılda bir...)
Şu an bu konu içerisinde 1 kullanıcı var. (0 üye ve 1 misafir)
Bir balata mühendislik olarak nasıl incelenirse o noktaya kadar gitmek istiyorum.Her mesajında yeni bir bilgi beklerim senden
