Bu yazıdaki bütün bilgiler www.Revzilla.com'dan derlenmiştir.
Kaskların gelişim sürecini, kimse okumayacağı için atlıyor ve hemen standartlara geçiyorum.
Testlerin hepsi çarpışma enerjisinin kask üzerindekini etkisini değerlendiriyor. Motosiklet kaskları, motosiklet kazalarının binbir çeşitte olması nedeni ile araba çarpışma testi gibi yapılmıyormuş. Örs gibi birşeyle kaska vurularak tek noktadan enerji kaska iletiliyormuş, bazen aynı noktaya iki kez vuruluyormuş. Bunun dışında delici darbeye karşı dayanıklılık, vizörün görüş alanı, çene bağının sağlamlığı, kaskın kafadan ne kadar kolay çıktığı gibi faktörler de kaskın korumasında etkiliymiş.
DOT: ABD Ulaştırma Departmanının (Department Of Transportation) belirlediği standartlardır. En temel standart sayılıyor. Çene bağlantısı, görüş alanı, delinmeye karşı direnç ve hatta etiketlemeye bile bakılıyormuş. Yalnız test prosedürü çok net tanımlanmış olmasına rağmen kask modelleri rastgele seçilip test edilmesi için bağımsız taşeronlara veriliyormuş (Müsabakalarda rastgele atlet seçip doping testi yapmak gibi). Buradaki açık kapı şu: Üretici DOT standardına göre üretim yapmasa da etiketlemesini yapabilir. Yakalanana kadar da hiçbir sorun yaşamaz.
ECE: Avrupa Ekonomik Komisyonu'nun (Economic Commission for Europe) belirlediği standartlardır. Kazadan kaçınmayı sağlayacak faktörlere bakıyorlarmış, vizörlerin optik kalitesi gibi, ve çarpışmayla doğrudan ilişkisi olmayan güvenlik faktörlerine bakıyorlarmış, kask kabuğunun sertliği gibi. DOT'tan farkı, ECE etiketi konulmak istenen her model bağımsız laboratuarlarda ECE testine sokuluyormuş (Anladığım kadarıyla DOT'ta her model teste girmiyor, adamlar DOT'a göre kask yaptığını iddia ediyor, ABD hükümeti de rastgele bir modeli test ettiriyor. Testi geçerse sorun yok, geçemezse yandı gülüm keten helva). Avrupa'daki motosiklet kazalarının hızı daha düşük olduğundan ECE testinde de daha düşük enerji uygulanıyormuş. DOT ve Snell'de teknisyen rastgele bir yere vurabiliyormuş, ama ECE'de vurulacak yerler belliymiş. Burada da şöyle bir açık kapı kalıyor: Kask üreticileri sadece bu noktaları kuvvetlendirmek suretiyle testi kandırabilir ve gerçekte güvenilir olmayan bir kaskı güvenli diye yutturabilir.
SNELL: Snell Memorial Foundation'ın (Resmi bir Türkçe adı yok) belirlediği standartlardır. Kask güvenliğinde neredeyse altın standarttır. Yarış pistleri gözönüne alınarak kriterler belirlenmiştir. Snell'i diğer testlerden ayıran en önemli özellik teknisyende tam kontrol olmasıymış. Teknisyen kaskta en zayıf noktayı arıyormuş ve en zayıf olduğunu düşündüğü yere darbeyi vuruyormuş. İkna olana kadar birkaç noktaya darbe uyguluyormuş. Sonrasında kaska otopsi yapıp iç yapısı inceleniyormuş hasar açısından.
Aldığınız kaskta bu üçünden birinin sertifikası yoksa kask takmıyorsunuz.
SHARP: Diğer testlerdeki gibi geçti/kaldı kriterinin aksine derecelendirme yapan tek test ve bunun da bir sebebi var. Sharp sadece ECE testini geçmiş kasklara yapılıyor. Yani DOT, ECE ve SNELL tek başlarına yeterli olacak güvenlik testleri olarak tasarlanmışsa da SHARP ECE standardına darbe derecelendirme katkısı için tasarlanmış. SHARP, kask güvenli mi, değil mi sorusunu sormuyor, o soruyu ECE soruyor. SHARP, ECE testini geçen kasklar arasında seçim yaparken tüketiciye fikir veriyor.
Özetle...
DOT
Artılar
-Yüksek enerjili test şeması, yarıküre şeklinde örs ve aynı noktaya iki darbe
-Teknisyen geniş bir alanda istediği yere vurma yetkisine sahip
-Geçişine izin verilen enerji kabul edilebilir düzeyde (maksimum 400gr)
Eksiler
-Üreticilere güvenip hr modeli test etmemek güvenilir değil, DOT sertifikalı pekçok kask gerçekte test geçemeyecek yapıda olabilir
-Örs kafası çeşidi az
-Enerji dağılımı dışındaki kriterler eksik: optik testi, çıkarılabilirlik, sürtünme direnci vs test edilmiyor
ECE
Artılar
-ECE sertifikası ile satılacak olan her kask test ediliyor
-Geçişine izin verilen enerji çok düşük (275gr)
-Güvenlikle alakalı pek çok kriter test ediliyor
-Çeşitli parametreleri test etmek için 8 farklı örs kafası kullanılıyor
Eksiler
-Parketaşı şeklindeki örs ve tek darbenin enerjisi çok düşük ve ABD'deki kazaları temsil etmiyor (Bizim memleketteki kazalar ABD gibi mi, Avrupa gibi mi, kimse araştırmış mıdır acaba?)
-Sadece belirli yerlere vurulması üreticileri hile yapmaya yönlendirebilir
-Örs çeşitliliği ağırlık merkezini değiştirebiliyor ve bu da darbe enerjisini %20 azaltabiliyor
SNELL
Artılar
-SNELL sertifikası ile satılacak olan her kask test ediliyor
-Geçişine izin verilen enerji çok düşük (275gr)
-Stabilite (Biri Türkçesini söylesin), çıkarılabilirlik, vizörün parçalanması test ediliyor
-Sivri örs ile yoğun çarpışma enerjisi uygulanıyor
-Teknisyenler aktif bir şekilde zayıf nokta arıyor ve oraya vuruyorlar
Eksiler
-SNELL testinin maliyeti yüzünden SNELL sertifikalı kasklar daha pahalı satılıyor
-Yarış şartlarına yönelik test kriterleri cadde şartlarında faydalı olabilecek kaskları (güneşlikli kasklar, çene açılır kasklar gibi)dışlıyor olabilir
SHARP
Artılar
-Diğer tüm testlerden daha yüksek ve daha düşük enerji uygulanıyor
-Çok çeşitli çarpışma testleri
-Kask başına 5 çarpışma noktası
-Test sonrası otopsi potansiyel zayıflıkları gösteriyor (Bu test SNELL'de de var)
-Derecelendirme sistemi tüketicilere geçti/kaldıdan daha fazla bilgi veriyor
Eksiler
-Yıldız ve renkli kodlama üzerinde tartışma var
-Testler, Avrupa kazalarına göre tasarlanmış ve ABD şartlarına uymuyor
-Parketaşı ve düz örsler, DOT e SNELL'deki yarımdaireye göre daha az enerji uyguluyor
En iyisi hangisi? Sürüşünüze göre değişir. Otobanlarda uçacaksanız SNELL paklar, yok sakin sakin gezineceğim derseniz ECE yeterlidir vs vs.
Ama en önemlisi, sizi en iyi koruyacak kask kaanıza tam oturandır. Kafaya tam oturan 100 dolarlık DOT sertifikalı bir kaskın sizi koruma şansı, kafanıza tam oturmayan 900 dolarlık SNELL sertifikalı bir kasktan daha fazladır.
Yazım, anlatım, bilgi hatası bulursanız belirtin lütfen.