Gökhan
07 Mayıs 2009, 12:43
Harley Davidson Türkiye CEO'su Ferruh Tamay ile yaptığımız röportaj iki gün devam edecek. Yaşanan kriz sektörü ne kadar etkiledi? Zaten hep krizde olan bir sektörüz. Bir de mesela telefon satıyorsanız rakiplere göre pazarı kollarsınız ama biz insanlara 'motorsiklet tehlikeli değildir, annesini babasını nasıl ikna ederizi' anlatmaya çalıştığımız için daha rekabet boyutunda da birşey yok. Yani ben başka bir firmadan pazar payı alayım filan aklımıza gelmiyor.
Bu kriz de şansımıza ölü sezona denk geldi. Ekim ayında krizin başladığını varsayarsak zaten böyle çok da ürün satılan bir dönem olmadığı için hissetmedik.
- Şimdi ÖTV indirimi geldi...
ÖTV indiriminin de bize çok bir etkisi yok henüz. Ama bunda havalar da etkili. Sadece İstanbul değil, Antalya'daki bayimiz bile 'daha yaz bir türlü gelemedi' diyor. Güneş oldu mu insanın aklına motosiklet geliyor, olmadı mı gelmiyor...
- Peki bir canlanma olmaz mı?
Büyük ihtimalle haziranda ÖTV tekrar artacak. Artmadan alalım diye bir canlanma olabilir diye düşünüyorum
- Senede kaç Harley satıyosunuz?
Geçen sene 205 tane satarak kendi çapımızda rekor kırdık. Toplamda bugüne kadar 1500 civarında Harley Davidson satıldı.
- 205 taneyi dünya ile oranlarsak ne kadar iyi bir rakam?
Çok düşük. Ama şöyle birşey var. Bizde motosiklet sahipliği binde 17 ve bu dünya sonunculuğuna çok yakın bir rakam. Yunanistan'da bu rakam binde 100, Fransa'da 150, İtalya'da binde 180, Tayland'da binde 300...
- Diğer ülkelerde kaç satılıyor?
İtalya'da 7 bin, İspanya'da 5 bin, Almanya'da 8 bin...
- Sizin Harley'in olmadığı Romanya ve Bulgaristan gibi yakın ülkelere girme yönünde bir hedefiniz var mı?
Harley'de bu işler çok kolay değil çünkü Harley'in bayiliği çok zor veren bir yapısı var.
- Siz nasıl aldınız?
Biz 14 sene önce tamamen şansla bu işi aldık. İki şartı var Harley'in, birincisi işi yapacak adam işin başında duracak, ikincisi de tercihen başka işi olmayacak. Biz bu işi 18 ortak kurduk ama hiçbirimizin işle alakası yok herkesin kendi işi vardı.
- Nasıl verdiler o zaman?
Harley bize dedik ki, "biz bunu sizin işadamlığınız ve markaya olan tutkunuz nedeniyle veriyoruz ve bir test olacak". Ama aslında adamlar haklı çıktı. Hiç ilgilenmediğimiz ilk seneler, tamam çok renkli hareketli şeyler yaptık ama zarar ettik. En son beş sene önce ortaklık sayısını küçülttük ve iki ortağa indik.
Artık ikimiz de işimizin başındayız. Zaten işe profesyonelce sarıldıktan sonra satışları da 90 adetten 205 adete yükselttik.
- Harley Davidson'un bulunduğu kategori 'Big bike' olarak tanımlanıyor. Bu kategorinin Türkiye'deki lideri kim?
Lider BMW. Sonra biz sonra da Honda geliyor.
- Dünyada?
Dünyada 1 numara Honda ikinci biz, üçüncüsü BMW. Amerika, Japonya ve bazı Avrupa ülkelerinde ise Harley birinci durumda.
- Türkiye'de en büyük motosiklet üreticisi kim?
En büyük üretici Kanuni. Sonra Ramzey ve Salgano geliyor.
- Harley fiyatları kaç liradan başlıyor?
9 bin 900 eurodan başlıyor, 34 bin 900 euroya kadar gidiyor.
- En çok hangi model satılıyor?
En çok 9 bin 900 euroluk modelimiz satılıyor.
- Toplam kaç model var Türkiye'de?
5 aile ve 32 model var. Sporster ailesi en çok satılan aile. Kendi içinde 7-8 değişik modeli var. Onun başlangıç modeli olan 883 cc'lik modeli de 9 bin 900 eurodan 14 bin euroya kadar gidiyor.
- Ben fiyatları daha pahalı zannediyordum...
Evet öyle bir imaj var. Biz bir anket yaptık ve orada ortaya çıktı ki insanlar 70 bin dolar filan zannediyor fiyatı. Bu da ulaşılamaz havası yaratıyor ve Harley'i birçok insanın aklına getirmiyor. Ama sonuçta biz ayda 200 euroya Harley satıyoruz.
- O nasıl oluyor?
Yüzde 20 peşin alıyoruz, geri kalanı 60 ay kredilendiriyoruz...
- Bu araçların yakıt tüketimi nedir?
Şöyle bir örnek veriyorum. Ben otomobille işyerime bir depo ile dört gün gidip geliyorum, depo 190 liraya doluyor. Harley ise 40 liraya doluyor ve 7-8 gün gidiyor. Neredeyse beşte birini yakıyor arabanın. Ama bir scooterda bu oran dokuzda birine iniyor.
- Burada üretim var mı?
Hayır yok, kıyafetleri bile üretilmiyor. Sadece Yeşil Kundura çizme ve botlarını üretiyor. Motosikletin yüzde 100'ü Amerika'da üretiliyor.
- Siz aynı zamanda Peugeot ve Keeway motosikletlerinin de distribütörüsünüz. Bu iki markanın Türkiye'de üretim yapma planı var mı?
Biz Vespa Piaggio'nun buradaki distribitörü iken, onlar çok istiyordu. İtalya'da köhneleşmiş bir fabrika, işçilik maliyetleri çok yükselmiş ve fiyatlar inmiyor, ama o fiyata da motosiklet satılmıyor. Bize dediler ki, 'siz Piaggio olarak Türkiye'de 20 bin tane satabilirseniz, buraya belli bir yatırım yapabiliriz. 50 bin kapasiteli bir fabrika mesela.
Sonra Peugeot'la konuştuk. Onlar da fiyat düşürmek için Çin'de üretim yaptırmak istedi. Orada bazı şeyleri ortak yapıyorlar ama inanılmaz bir iletişim sorunu var. Çinlilerin mantıkları farklı, iş yapışları farklı... Mal gitti geldi derken 3 ay sürüyor, üstüne bir de kalite sorunu var. Sonuçta orada hala komünist parti çok güçlü. Siz gidin Çin'de bir fabrika gezmeye kalkın, öldürebilirler sizi...
- Nasıl yani?
Girip gezemezsiniz, malı kontrol edemezsiniz. Kendileri kontrol ediyorlar, 'budur' diyorlar. 'Bir dakika, bu kötü oldu' diyemiyorsunuz. Diyorlar ya 'biz mühendislerimizi gönderdik, kontrol ediyor...' Yok hayır, sen sadece bakabiliyorsun.
İşte bu gibi sorunlar var. Devlet bu kalitesizlik imajını ortadan kaldırmaya çalışıyor ama şimdilik bu imaj yapıştı oraya. Onun için de Peugeot da aynı şeyi söylüyor, 'tamam biz Türkiye'de bir fabrika yapalım ama önce iç pazara da satalım...' Sen önce bir 10 bin sat... Ama tüm bu üretim aşamasına en yakını Keeway şu anda. Onlar üretime çok niyetli.
- Keeway hangi ülkenin markası?
Marka Macar markası ama tamamen Çin orjinli bir fabrikanın üretimi. Ama hakikaten Çin'in en kalitelisi. Keeway diye bir marka yaratılmış, tüm dünyada bu marka ile satılıyor. En son İtalyan Benelli'yi satın aldılar. Çin'de hep taklittir ama bunlar kendi dizaynlarını yapıyorlar. İspanya'da dördüncü sırada, Güney Amerika'da tamamen pazara hakim. Biz onlarla çalışmaktan çok memnunuz. Geçen sene başladık ve Türkiye'de çok büyüyeceğine inanıyoruz.
Ben önümüzdeki birkaç yıl içinde Türkiye'de bir Keeway üretiminin söz konusu olacağını düşünüyorum.
Kaynak:Hürrriyet (http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/11593022.asp?gid=229)
Bu kriz de şansımıza ölü sezona denk geldi. Ekim ayında krizin başladığını varsayarsak zaten böyle çok da ürün satılan bir dönem olmadığı için hissetmedik.
- Şimdi ÖTV indirimi geldi...
ÖTV indiriminin de bize çok bir etkisi yok henüz. Ama bunda havalar da etkili. Sadece İstanbul değil, Antalya'daki bayimiz bile 'daha yaz bir türlü gelemedi' diyor. Güneş oldu mu insanın aklına motosiklet geliyor, olmadı mı gelmiyor...
- Peki bir canlanma olmaz mı?
Büyük ihtimalle haziranda ÖTV tekrar artacak. Artmadan alalım diye bir canlanma olabilir diye düşünüyorum
- Senede kaç Harley satıyosunuz?
Geçen sene 205 tane satarak kendi çapımızda rekor kırdık. Toplamda bugüne kadar 1500 civarında Harley Davidson satıldı.
- 205 taneyi dünya ile oranlarsak ne kadar iyi bir rakam?
Çok düşük. Ama şöyle birşey var. Bizde motosiklet sahipliği binde 17 ve bu dünya sonunculuğuna çok yakın bir rakam. Yunanistan'da bu rakam binde 100, Fransa'da 150, İtalya'da binde 180, Tayland'da binde 300...
- Diğer ülkelerde kaç satılıyor?
İtalya'da 7 bin, İspanya'da 5 bin, Almanya'da 8 bin...
- Sizin Harley'in olmadığı Romanya ve Bulgaristan gibi yakın ülkelere girme yönünde bir hedefiniz var mı?
Harley'de bu işler çok kolay değil çünkü Harley'in bayiliği çok zor veren bir yapısı var.
- Siz nasıl aldınız?
Biz 14 sene önce tamamen şansla bu işi aldık. İki şartı var Harley'in, birincisi işi yapacak adam işin başında duracak, ikincisi de tercihen başka işi olmayacak. Biz bu işi 18 ortak kurduk ama hiçbirimizin işle alakası yok herkesin kendi işi vardı.
- Nasıl verdiler o zaman?
Harley bize dedik ki, "biz bunu sizin işadamlığınız ve markaya olan tutkunuz nedeniyle veriyoruz ve bir test olacak". Ama aslında adamlar haklı çıktı. Hiç ilgilenmediğimiz ilk seneler, tamam çok renkli hareketli şeyler yaptık ama zarar ettik. En son beş sene önce ortaklık sayısını küçülttük ve iki ortağa indik.
Artık ikimiz de işimizin başındayız. Zaten işe profesyonelce sarıldıktan sonra satışları da 90 adetten 205 adete yükselttik.
- Harley Davidson'un bulunduğu kategori 'Big bike' olarak tanımlanıyor. Bu kategorinin Türkiye'deki lideri kim?
Lider BMW. Sonra biz sonra da Honda geliyor.
- Dünyada?
Dünyada 1 numara Honda ikinci biz, üçüncüsü BMW. Amerika, Japonya ve bazı Avrupa ülkelerinde ise Harley birinci durumda.
- Türkiye'de en büyük motosiklet üreticisi kim?
En büyük üretici Kanuni. Sonra Ramzey ve Salgano geliyor.
- Harley fiyatları kaç liradan başlıyor?
9 bin 900 eurodan başlıyor, 34 bin 900 euroya kadar gidiyor.
- En çok hangi model satılıyor?
En çok 9 bin 900 euroluk modelimiz satılıyor.
- Toplam kaç model var Türkiye'de?
5 aile ve 32 model var. Sporster ailesi en çok satılan aile. Kendi içinde 7-8 değişik modeli var. Onun başlangıç modeli olan 883 cc'lik modeli de 9 bin 900 eurodan 14 bin euroya kadar gidiyor.
- Ben fiyatları daha pahalı zannediyordum...
Evet öyle bir imaj var. Biz bir anket yaptık ve orada ortaya çıktı ki insanlar 70 bin dolar filan zannediyor fiyatı. Bu da ulaşılamaz havası yaratıyor ve Harley'i birçok insanın aklına getirmiyor. Ama sonuçta biz ayda 200 euroya Harley satıyoruz.
- O nasıl oluyor?
Yüzde 20 peşin alıyoruz, geri kalanı 60 ay kredilendiriyoruz...
- Bu araçların yakıt tüketimi nedir?
Şöyle bir örnek veriyorum. Ben otomobille işyerime bir depo ile dört gün gidip geliyorum, depo 190 liraya doluyor. Harley ise 40 liraya doluyor ve 7-8 gün gidiyor. Neredeyse beşte birini yakıyor arabanın. Ama bir scooterda bu oran dokuzda birine iniyor.
- Burada üretim var mı?
Hayır yok, kıyafetleri bile üretilmiyor. Sadece Yeşil Kundura çizme ve botlarını üretiyor. Motosikletin yüzde 100'ü Amerika'da üretiliyor.
- Siz aynı zamanda Peugeot ve Keeway motosikletlerinin de distribütörüsünüz. Bu iki markanın Türkiye'de üretim yapma planı var mı?
Biz Vespa Piaggio'nun buradaki distribitörü iken, onlar çok istiyordu. İtalya'da köhneleşmiş bir fabrika, işçilik maliyetleri çok yükselmiş ve fiyatlar inmiyor, ama o fiyata da motosiklet satılmıyor. Bize dediler ki, 'siz Piaggio olarak Türkiye'de 20 bin tane satabilirseniz, buraya belli bir yatırım yapabiliriz. 50 bin kapasiteli bir fabrika mesela.
Sonra Peugeot'la konuştuk. Onlar da fiyat düşürmek için Çin'de üretim yaptırmak istedi. Orada bazı şeyleri ortak yapıyorlar ama inanılmaz bir iletişim sorunu var. Çinlilerin mantıkları farklı, iş yapışları farklı... Mal gitti geldi derken 3 ay sürüyor, üstüne bir de kalite sorunu var. Sonuçta orada hala komünist parti çok güçlü. Siz gidin Çin'de bir fabrika gezmeye kalkın, öldürebilirler sizi...
- Nasıl yani?
Girip gezemezsiniz, malı kontrol edemezsiniz. Kendileri kontrol ediyorlar, 'budur' diyorlar. 'Bir dakika, bu kötü oldu' diyemiyorsunuz. Diyorlar ya 'biz mühendislerimizi gönderdik, kontrol ediyor...' Yok hayır, sen sadece bakabiliyorsun.
İşte bu gibi sorunlar var. Devlet bu kalitesizlik imajını ortadan kaldırmaya çalışıyor ama şimdilik bu imaj yapıştı oraya. Onun için de Peugeot da aynı şeyi söylüyor, 'tamam biz Türkiye'de bir fabrika yapalım ama önce iç pazara da satalım...' Sen önce bir 10 bin sat... Ama tüm bu üretim aşamasına en yakını Keeway şu anda. Onlar üretime çok niyetli.
- Keeway hangi ülkenin markası?
Marka Macar markası ama tamamen Çin orjinli bir fabrikanın üretimi. Ama hakikaten Çin'in en kalitelisi. Keeway diye bir marka yaratılmış, tüm dünyada bu marka ile satılıyor. En son İtalyan Benelli'yi satın aldılar. Çin'de hep taklittir ama bunlar kendi dizaynlarını yapıyorlar. İspanya'da dördüncü sırada, Güney Amerika'da tamamen pazara hakim. Biz onlarla çalışmaktan çok memnunuz. Geçen sene başladık ve Türkiye'de çok büyüyeceğine inanıyoruz.
Ben önümüzdeki birkaç yıl içinde Türkiye'de bir Keeway üretiminin söz konusu olacağını düşünüyorum.
Kaynak:Hürrriyet (http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/11593022.asp?gid=229)