Elektronik Ateşleme Devresi

[tegin]

Elektronik ile biraz haşır neşir yada elektronikçi arkadaşı olan motorcular için.

Bu devreyi ilk 1994 yılında, o zamanki motorum Mz-251 ( 1993 ) için yapmıştım.
Platin kontakları eskimişti ve 4000 devirden yukarı çıkmıyordu.
Bunu takınca, aynı platin ile 7000 devre çok rahat çıkmıştım.

Klasik tip ateşleme düzenine sahip motorlarda rahatça kullanabilirsiniz.
Devre, bir konjektör kutusu içine sığmaktadır. Kutu aynı zamanda
soğutucu görevi de görmektedir.

S2000 yerine BU508D de kullanılabilir.

220 nF (nano farad) lık kondansatörün voltajı en az 250 volt olmalıdır. Bulamazsanız daha yüksekte
takabilirsiniz (220nF 400 volt yada 220 nF 1000 volt gibi.)

watt ı belirtilmeyen dirençler 0.25 watt lık tır (çeyrek watt)

Her iki transiztorun de dışı şase den yalıtılmalıdır.

S2000 in dışı plastik olduğu için izolatör istemez.

Devreden dışarı çıkaracağınız kablolar, motorda kullanılan tesisat kablosu gibi olmalıdır.
Yani dayanıklı olmalıdır.

Devreyi motora taktıktan sonra meksefe iptal edilmelidir. ( bir ucu boşa çıkartılıp yerinde kalması uygundur.)

S2000 i nereden bulabiliriz ?
Bu transiztor TV ler in EHT devresinde kullanılmaktadır ve bütün TV tamircileri bilir.
Dolayısı ile , Özellikle TV malzemesi satan yerlerden rahatlıkla temin edilebilir.
Diğer malzemeler de aynı şekilde.

Baskı devre ?
Bu devre için bir baskı devre hazılamaya illaki gerek yok.
Uzay montaj yapılabilir...böylesi hem daha kolay hem daha ucuz.
Ben baskıdevre şemasını, bağlantıyı görselleştirmek amacı ile vermiştim. İşi kolaylaştırsın diye.
Fırsat bulabilirsem örnek (çalışan) bir devrenin bitmiş halinin resmini hazırlayıp vereceğim.

************************************************** **********************

Bir bilgi,
klasik ateşleme sisteminde, bobinden dolayısı ile platinden
3 - 5 amper civarında akım akar ( platin kapalı iken)
Ateşleme, platin açıldığı anda gerçeklesir.
Bobinin ikincil (yüksek gerilim) sargısında 3000 volt civarında bir gerilim indüklenir.
Bu yüksek gerilim bu defa birincil sargıyı da etkiler ve bu yol üzerindeki
platinde kıvılcımlar ortaya çıkar. Bunlar yüksek gerilimden kaynaklanan
kıvılcımlardır. Meksefe(condansator) ile bu durum önlenmeye çalışılsada
tam önlenemez ve platin kontakları zamanla aşınır.
Platinde ki bu kaçak, ateşleme geriliminin düşmesine de neden olur.

Elektronik ateşleme devresi ne yapar ?
Elektronik ateşleme devresi, platinin yaptığı anahtarlama görevini üzerine alır.
Platinin yeni görevi ise, ateşleme devresinin anahtarlama zamanını belirlemektir.

Platin üzerinden 12 volt / 470 ohm = 25mA (mili amper) geçmektedir.
( 3000 -5000 mA geçiyordu )
Ayrıca platin üzerinde yüksek gerilimde sozkonusu değildir.
( bu yüzden ve anahtarlamayı bozacağından meksefe çıkarılmalıdır.)

Artık ister hurda ister yeni platin kullanın arasında fark yoktur !

Bu yöntem ile klasik yöntemin sakıncaları devre dışı bırakılmış oluyor.
Bundan sonra motordaki tekleme vs. için başka nedenler aranmalıdır.
Aklıma gelen; benzin/hava karışımı yanlış ayarlanmıştır veya karburator de pislik vardır.. vs.

devreyi yapacaklara başarılar.

ÖNEMLİ ! : ELEKTRONİK DEVRENİN BESLEMESİ KONTAK ANAHTARI ÜZERİNDEN VERİLMELİDİR.
AKÜYE DOĞRUDAN BAĞLANMAMALIDIR !

tegin.

[werewolf]

paylasım için tesekurler Tamda bole bi şeye ihtiyacım wardı...

[RAPTOR666]

tam olarak ne işe yaradığını anlamadım yani ateşlemeyi mi güçlendiriyo yoksa sayısınımı arttırıyo yoksa şiddetinimi attırıyo yoksa ateşlemede kayıplar oluyoduda onumu telafi ediyo

emeğin için sağol

[crxforever]

belki de motoruma aradığım şey bu ama elektrikten fazla anlamadığım için
biraz daha açıklarsanız sevinirim.
benim motorum platin ateşlemeli mobilet bu şema aynı de-ğerler ile uygulanır mı ki;?

[dex_cooler]

emeğiniz için teşekkür ederim

[tegin]

Soruları not alıyorum,

Sorulara cevap olacak şekilde bir yazı hazırlıyorum.
Resimlerle de destekleyerek sayfaya yerleştireceğim.

selamlar.
tegin.

[crxforever]

bu ateşleme sistemi konusunda kafamda bir sürü soru var.
hazır bilen birini bulmuşken sorayım dedim
1.bu sistem tam olarak elektronik ateşleme mi oluyor. yoksa bu platinli sisteme elektronik bir destek mi;?

2.platinli mobilete avans ayarı yaparken (tek silindirli diğer motorlar için de aynı sanırım)bujinin yerine takılan bir alet var üzerinde ölçüler filan yazıyor .
bunu kullanarak nasıl avans ayarı yapabilirim.o ölçüleri neye göre belirleyeceğim.;?
3.benim volanttan 2 tane çıkış var 1.si platin için 2.si ışık için olması lazım.
ama 2sinde de platine zarar veriyor bağlayınca sebebi ne olabilir.?
yardımların için şimdiden teşekkür ederim.

[PcKopatGhostRider]

helal hocam sana.. uğraşıp baskı devresini bile koymuşsun..

[sinan]

ee elektrik sistemi 6 volt' sa ne yapacağız parça değerleri değişmesi gerekir herhalde dimi.

[sinan]

yokmu cevap

[tegin]

sinan,
Bobinin iç direncine göre değişiklik olabilir.
değişebilecek yer;

12 voltta, 10 ohm 5 watt ( yukardaki şema da )
bu direncin yerine
6 voltta , 5 ohm 5 watt ( yada 6,8 ohm 5 watt )
takılabilir.

tegin.

[sinan]

eyvallah sağol .
bu devreyi yapayım diyorum soğutucu olarak bu arabaların regülatör(konjektör) eski birtane var onu kullanırım diyorum sanırım olur .inşallah verimli ve sorunsuz çalışır . sağol

[ARBETUS]

bende bu devreyi yapyorum şu an bugün fabrikada plaketi bastırdım transistörleri fabrikada bulamadım Gebzeye geçersem oradan alırım bi aksilik olmazsa bu pazar bağlayp denerim umarım bahsedildiği kadar etkilidir.

[cgl125]

hocam şimdi devreyi yapıcam yarın benim motorda yüksek hızlarda tekliyor yüksek devirde teklemiyo fakat vites boştayken yarın devreyi takarken bakıcam sorun senin dediğin gibi platinden mi diye bu devreyi taktıktan sonra meksefe olayını iptal ediyoruz ve bi daha ateşlemeye ilgili sorun çok mu nadir yaşıyacağız haberini veriyosun şimdi bize

[tegin]

İlk yazdığım gibi,
bu devreyi MZ 251 de kendim test ettim.
Eskimiş platinden dolayı 4000 devirden yukarı çıkmayan motor
bu devreyi taktıktan sonra çıkabildiği max devir neyse o devre kadar çıktı
(yükte 7000 devir).
ayrıca,
Şemayı verdiğim bir başka arkadaşım aynı devreyi,
"kımızı JAWA" diye tabir edilen KLASİK'e taktı...sorunsuz, buji beyaz ve performans arttı.
JAWA 6 volt akü gerilimi,
S2000 transiztor,
10 ohm 5 watt taş direnç,
olarak.

S2000 i nereden bulabiliriz ?
Bu transiztor TV ler in EHT devresinde kullanılmaktadır ve bütün TV tamircileri bilir.
Dolayısı ile , Özellikle TV malzemesi satan yerlerden rahatlıkla temin edilebilir.
Diğer malzemeler de aynı şekilde.

Baskı devre ?
Bu devre için bir baskı devre hazılamaya illaki gerek yok.
Uzay montaj yapılabilir...böylesi hem daha kolay hem daha ucuz.
Ben yukardaki baskıdevre şemasını, bağlantıyı görselleştirmek amacı ile vermiştim. İşi kolaylaştırsın diye.
Fırsat bulabilirsem örnek (çalışan) bir devrenin bitmiş halinin resmini hazırlayıp vereceğim.

************************************************** **********************

Bir bilgi,
klasik ateşleme sisteminde, bobinden dolayısı ile platinden
3 - 5 amper civarında akım akar ( platin kapalı iken)
Ateşleme, platin açıldığı anda gerçeklesir.
Bobinin ikincil (yüksek gerilim) sargısında 3000 volt civarında bir gerilim indüklenir.
Bu yüksek gerilim bu defa birincil sargıyı da etkiler ve bu yol üzerindeki
platinde kıvılcımlar ortaya çıkar. Bunlar yüksek gerilimden kaynaklanan
kıvılcımlardır. Meksefe(condansator) ile bu durum önlenmeye çalışılsada
tam önlenemez ve platin kontakları zamanla aşınır.
Platinde ki bu kaçak, ateşleme geriliminin düşmesine de neden olur.

Elektronik ateşleme devresi ne yapar ?
Elektronik ateşleme devresi, platinin yaptığı anahtarlama görevini üzerine alır.
Platinin yeni görevi ise, ateşleme devresinin anahtarlama zamanını belirlemektir.

Platin üzerinden 12 volt / 470 ohm = 25mA (mili amper) geçmektedir.
( 3000 -5000 mA geçiyordu )
Ayrıca platin üzerinde yüksek gerilimde sozkonusu değildir.
( bu yüzden ve anahtarlamayı bozacağından meksefe çıkarılmalıdır.)

Artık ister hurda ister yeni platin kullanın arasında fark yoktur !

Bu yöntem ile klasik yöntemin sakıncaları devre dışı bırakılmış oluyor.
Bundan sonra motordaki tekleme vs. için başka nedenler aranmalıdır.
Aklıma gelen; benzin/hava karışımı yanlış ayarlanmıştır veya karburator de pislik vardır.. vs.

tegin.

[sinan]

JAWA 6 volt akü gerilimi,
S2000 transiztor,
10 ohm 5 watt taş direnç,
olarak.

şimdi 6 voltta 5 ohm luk direnç mi 10 ohm direnç mi kesin söylermisin

[tegin]

sinan,
bu değeri, bobinin iç direnci belirler.
motorunda orj. bobin var ise
her iki durumda da 10 ohm kullan.

bir önceki yazımı okursanız
örnekte ki motor, 6 volt akülü kırmızı JAWA.

yine aynı örnekte tr olarak S2000 kullanılmış.
bu, BU508 e göre daha kazançlı bir transiztordür demekki 6 votta 10 ohm yetiyor.

başka sorun varsa bekliyorum...iyi çalışmalar.

tegin.

[Dr_Hook]

Iyi, guzel de, bizim motorlarda hangisnde fabrikasindan elektronik atesleme var, hangilerinde yok ta yapalim, ornegin benimki SYM MIO 100 scooter, herhangibir derdi de yok, elektronik ateslersem ne olacak, fezaya cikacak mi?

[sinan]

bobin 6v iç direnci
primer : 2.1 ohm
sekonder:5850 ohm
orjinal bobin yani.

[cgl125]

hocam devreyi yaptırdım fakat daha takmadım devrede ısınma sorunu varmı soğuyabileceği şekilde bi yeremi yerleştirelim veya soğutmak için ne yapabiliriz böyle çıplak şekilde meksefenin olduğu biyere koysak sorun olurmu yoksa başka bir yere dediğim gibi rüzgar yardımıyla soğumasını sağlayabileceğimiz bir yere mi koyalım birde devreyi sen traktıktan sonra hiç bi sorun yaşadınmı meksefeyi yerinde bırakıp sadece uçlarını çıkarıp bi sorun yaşarsam bu devreyle eski sisteme dönmeyi planlıyorum