Bir baska forumda gecen soruya alttaki yaniti verdim, sizinle de paylasmak isterim. Genelde merak edilen bir mevzudur. Bu gerec benim anlattigim kadar da basit degil tabii. Diger arkadaslar da bilgileriyle katkida bulunsun isterim dogrusu.
------------------------------
Once alttaki sekildeki "rake angle" -reyk açısı- na bakalim.
Bu aci genisledikce gidon (arkadaslar bu arada Didon degil; Gidon...G ile)
stabilitesi artar, yani motor daha bir dumduz gitmek ister, duz yolda birakin motor dumduz rahatca gider. Gidona en az guc ile hakim olmak mumkundur.
Bunu genellikle ABD nin ucsuz bucaksiz duzluklerinde gorulen "chopper" tipi motosikletlerde gorursunuz.
Resimde reyk acisi genis bir chopper.
Ancak bu araclar virajli yollarda oldukca zorlanirlar. Ozellikle yuksek hizda.
Reyk acisi daraldikca motosiklet kivraklasmaya, manevra yetenegi artmaya baslar, ancak bu sefer de uzun duz yolda gidon sizden daha cok sey beklemeye baslar. Ozellikle hizlanmalarda on tekerlege dusen yuk hafiflediginde on tekerlek gezinmeye ve yalpalamaya baslar (wobble). En bariz ornegi tek tekere kalkan motorun yerden kesilme ve tekrar yere temasi aninda gorunuz ve ciddi tehlikelere yol acabilir.
"Tank slapping" - "tank tokatlama" denilen gidonun elcikler tanka vuracak sekilde cilginca saga sola kontrolsuzce vurmaya/donmeye baslamasi gorulebilir.
Bu olayi reyk acisi sifir olan supermarketlerdeki alis veris arabalarinda gorebilirsiniz. Araba bosken kimi zaman on tekerleklerin kontrolsuzce saga sola dondugunu gormussunuzdur.
Iste bu wobble-yalpalama olayina karsi "steering damper" denilen "gidon amortisorleri" imal edilmistir.
Buyuk cogunlugu hiza bagli olarak sertlesir ve yumusar. Yani dusuk hizda hic yok gibiyken hiz arttikca sertlesir, boylece on tekerde yuk azaldiginda, yada kalktiginda (whheelie) on teker kolayca saga sola donemez.
Alttaki resimde bir Yam R1 ya takilmis gidon amortisoru goruyorsunuz.
Bu alttaki ise icnde "amortisor" olan bir baska tip "stabilizer". Gidondaki bir mandalla sertligi ayarlanabiliyor.
Iste bu da elektronik bir model. Sertligini hiza gore kendi ayarliyor HESD. (Honda Electronic Steering Damper)
Reyk acisi genis motorlarda bu aksesuara gerek yoktur.
Bu acinin degisimi ile stabilite arasindaki bagi incelemek istiyorsaniz
http://www.tonyfoale.com/Articles/RakeEx/RakeEx.htm
linkine bir bakmaniz gerek. Burada Rake acisi sifir a yakin modifiye edilmis (15 Derece) bir BMW uzerinde yapilan deneyler, ve sonuclarini bulacaksiniz.
Bu video da basamak.net den
http://www.basamak.net/download/xshowoff.mpeg
Tektekerden iniste gidon amortisorunun olmayisi ile arac dengesini tamamen yitiriyor.
Skullhunter adlı üyeden alıntı
