Sepetlilerin dönüşü / Menderes ÖZEL

[Gürkan Anbarlı]

Altın çağını II.Dünya Savaşı'nda ve sonrasında yaşayan sepetli motosikletler yeniden ilgi görmeye başladı

Motosiklete binsin binmesin, "Ne buluyorlar bu iki tekerleklilerde... Ben tekerlerimi yere sağlam basarım" desin; birçok insanın yollarda görmeyi sevdiği, kullanmayı istediği bir ulaşım aracıdır sepetli (sidecar) motosikletler. Geçenlerde Milliyet Dış Haberler Servisi'nden bisiklete binmeyi bilmeyen, motosikletçilere de önyargıyla yaklaşan şefim Kadri Gürsel de sordu "Türkiye'de sepetli motosiklet satılıyor mu?" diye. Bulsa eminim alacak...

Dünyada altın çağını II. Dünya Savaşı sırasında ve takip eden yıllarda yaşayan sepetli motosikletler, Türkiye'de de 1960'lı, 70'li yıllarda popüler bir ulaşım aracıydı. Bugün ise her gün birbirinin kopyası modelleri olan yeni motosiklet firmalarının kurulduğu Türkiye'de, henüz daha kimse sepetli motosiklet getirmeyi akıl etmedi. Oysa Rus efsanesi Ural'ın çok şık modelleri (tercihim retro) ABD ve Avrupa'da 8-10 bin dolar arasında değişen fiyatlarla büyük ilgi görüyor.

Biraz da tarih
Uralların hikayesi de ilginç. II. Dünya Savaşı'nda Almanlar BMW'nin sepetli R71 modelini cephede etkin şekilde kullanmaktadır. Almanya'nın Rusya'yı işgali kaçınılmaz, Rus ordusunun envanteriyse hantaldır.

Stalin bir grup ajanını 1940'te İsveç'e gönderir. Sovyet ajanları İsveç'ten beş tane BMW R71 (bu motosikletlerden biri hâlâ "hayatta" ve bir müzede sergileniyor) satın alıp ülkeye getirir. Motosikletler bir fabrikada parçalanır, birleştirilir. Rus mühendisler R71'in çalışma prensibini hatmeder ve 1941'de yaklaşan Alman birliklerinin menzili dışında, Urallar'da bir fabrikada M72 adıyla üretime geçerler. 1942 Ekim'inde motosikletler cepheye sürülür. Sovyetler savaş bitene kadar cepheye 9 bin 799 tane M72 gönderir.

Urallar'daki fabrika savaştan sonra da üretimi sürdürür. Ural adı artık SSCB'nin Almanlar üzerindeki zaferiyle özdeşleşmiş bir semboldür. Bugüne dek çoğu sepetli 3 milyonun üzerinde motosiklet üreten Ural, 21'inci yüzyıldan umutlu, birçok insanı daha motosiklet tutkunu yapmak için pusuda bekliyor.
Bu arada BMW'nin R71 modelini savaşta Amerikan Harley Davidson'un yanı sıra Japonların da kopyaladığını hatırlatalım. Hatta Harley Davidson fabrikasında üretilen 1000 Harley Davidson XA (Experimental Army-Deneysel Ordu) modeli cepheye bile sürüldü.

Ölen motosikletçilerin ruhuna...

Motosiklet fuarları İstanbul dahil dünyanın her yerinde en heyecanla beklenen organizasyonlardır. Güncellenen, makyaj yapılan, yepyeni veya konsept motorlar yollardan önce fuarlarda podyuma çıkar. Intermot gibi dev motosiklet organizasyonlarıysa, motosikletçiler için kaynaşma ortamı sağlar. Köln'deki fuarda da Avrupa'nın dört bir yanından motorlarıyla gelen motosikletçiler tanışma fırsatı buldu.

Geçenlerde Almanya'nın önemli simgelerinden Köln Katedrali'nde düzenlenen bir ayin, motosikletçilerin birbirlerini önceden tanımasalar bile bağlılıkla, ortak hareket edebildiklerini gösteren bir kanıttı. Yaklaşık 3 bin motosikletçi, trafik kazalarında ölen arkadaşları için katedralde dua etti, rahip onların motorlarını kutsadı. Ayinden sonra 3 bin motosikletçi, trafikte hiçbir kaosa neden olmadan kongre merkezinin yolunu tuttu.


Menderes ÖZEL
mozel@milliyet.com.tr
Motosiklet Günlüğü - Menderes Özel'in Yazıları Her Cumartesi Milliyet Gazetesi Cumartesi Ekinde Yayınlanır.

[bedenenyanlış ruhendoğru]

tam annemle babama göre annem sürer babam oturur
biz alalım alalım bundan

[marefb]

bnmde sepetli motor diyince hep aklıma gelen ilk sey cingenelerdeki o gürültülü motorlar

[alp_tunay]

burda bir adam var o işin sanayisini kurdu....Ne kadar eski bmw varsa alıyor..hurda olsun olmasın....daha sonra almanyadan parçalarını getirtiyor...Orjinali bile bu kadar temiz güzel olmaz eminim..Satışlarını genelde yüzde 90 almanyaya yapıyor.....

Almanya ya satış fiyatı 10.000 euro dan modeline göre değişmek üzere, başlıyor....

Çok orjinal şeyler de yapıyor...Hani şu volkswagen motorundan yapılan üç tekerli arabaya benzeyen şey neydi adı adam aşmış yaaa...

Piyasada hi. görmediğim o kadar çok eski motor varmışki resmen müze oluşturmuş adam....Motosiklet fuarı gibi bişey ama daha güzelleri...

[merttunax]

param olsun bi tane de ben alıcam
Kırmızı olsun 5 fazla olsun

[motocycleboyreigns]

[img=http://img354.imageshack.us/img354/8896/ural2007gc8.jpg]
Bu süper olacak...

[yucika]

burda bir adam var o işin sanayisini kurdu....Ne kadar eski bmw varsa alıyor..hurda olsun olmasın....daha sonra almanyadan parçalarını getirtiyor...Orjinali bile bu kadar temiz güzel olmaz eminim..Satışlarını genelde yüzde 90 almanyaya yapıyor....

Senin dediğin adamın adı Ünal Usta Yeride ostimde. BMW de parça konusunda en son gidilen noktadır kendisi. Çünkü parçayı veriri ama parçalar ucuz değil maalesef. Sonradan internetten de araştırdım pahalı söylemiyo almanyadaki fiyatlarını söylüyo ordan getirttiği için. Elinde Urallardan da var hatta sepetli olanların 2 çeker olanları da var. Motorun şaftından bir çıkışla sepete de çekiş aktarılıyor. Ancak Ruslar bu motorları Almanlardan kopyalamasına rağmen BMW kalitesine hiçbir zaman ulaşamadılar. Yinede çok sağlam motorlardır. Çin mallarına benzemezler. Yakıt tüketimleri fazladır. Parçaları oldukça kolay bulunuyo. Bu hususları göz önüne alırsanız bir tane edinmemeniz için bir neden yoktur.

[dunpa]

Sepetli motosiklet büyük bir keyifle birlikte bir o kadarda ustalık gerektirir.Özellikle sepet boşken 60 km üzeri hızlar acemiler için pek hayırlı olmayabilir.3 tekerde yere basıyor daha emniyetli diye düşünenlere kesinlikle sepetsiz motosikletin kullanımının daha kolay olduğunu söyleyebilirim.Bende 10 yıl kadar kullandım.Halen avrupa orjinal sepetim duruyor.Karadenizde ızh marka rus motosikletlerinin çoğunda vardır zaten yük taşımada kullanırlar.Motosiklet 350 cc bide 2 zamanlı olduğundan çekişleri çok iyi, ben hatta bir ara sepete küçük araba remorkuda takıyordum banamısın demiyordu. ilgilenenlere

http://www.izhmoto.ru/eng/planet sitesinden ulaşabilirler.

[yilmazelektrik]

sepet yerine ramorklu motorlar daha çok hoşuma gidiyorkamp malzemelerini taşıma amacıyla avrupada kullanılıyor.

[birolbirinc]

sepetli motorları kullanmak normal motorları kullanmaktan biraz farklı virajları biraz daha farklı alıyorsunuz benim motorun sepetli halini ben denedim bana değişik geldi biraz ama her halükarda bu tip motorlarında merklıları ve iş göreceği yerler var

[bathu]

Askerliğimi yaptığım yerde sepetli motorsikletler taksiler wardı HATAY-Kırıkhan
ben bile binerdim sepetine oturup halada var tam Kırıkhan'ın ortasında sıralı bir şekilde bekliyorlar eski jawa lar antika motorlar askerde görevim gereği kuryeydim evark getir götür herneyse çok binerdim 2-3 ytl verip beni yetiştirirdi tabura uzak mesafeler olurdu binerdim hep çok ses çıkartıyor ama güzeldi birkeresinde tabur kom. evrak yetiştircem diye yağmurda binmiştim çok sakat ama korumasız felan allah korudu hep bizi kask filan hiç bişey yok sepete oturup tırsarak giderdim ama el mecbur
HATAY-KIRIKHAN ilçesinde gidip göreniniz varsa her yerde motor var arabadab çok motorlu 2 teker taşıtlar görürsünüz ben hayretler içerisinde kaldım herkes motorsiklet kullanıyor nerdeyse şaştım

[roadrunner]

bence sepetlilerde en güzeli ural'ın retro modeli..
çamurluk üstündeki lamba ve kromaj çok şeker..
özellikle belli bi yaştan sonra (artçımında konforunu düşünerek) ve hıza doyduktan sonra tercih edebilirim..

[sarapci]

ural canavar ama piyasada yok.su jawadan biraz umutlandık o da sapıtmıs fiyatları el yakıyo.motor dediin sepetli guzel.

[ünalcihan]

DUNPA ARKADAŞIM BENDE BU MOTORUN İZH PLANET 5 DELUX U VARDI BU ARADA UNO DA VARDI MOTORSİKLET UNODAN FAZLA YAKIYORDU(planetle biz tarla sürmüştük ve 7 kişi binöiştik patır patır çekiyordu)

[GorkeM]

Dedemin Nortonuna çok benziyor... Fakat onun sepeti ters taraftaymış...

[Ertuğrul_Öz]

Sepetliler gelecekse böyle gelsin



















Bu da klasik severler için

[ER6iNbay]

abi bunnar ne böle süper aletler yaa...
bende bi keresinde bodruma giderken görmüştüm...
modelini hatırlamıyorum ama bi honda race modeli alman plakalı kendisi karısı ve küçük çocuu bilumun eşyası ile birlikte geziyolardı taa almanyadan gelmişlerdi
helal olsun dediydim...
o zamanlar digital yok tabe bizde çekemedik resim...

[lawyer4]

Bende de hala bir Planet 5 350 cc var. Bir ara sepet taktırdım ve dağ bayır (nasıl olsa denge var) giriyordum. alet süperdi tek kelimeyle! sonra baktım yakıtı artırıyor ve yavaşlatıyor motoru, söktürdüm. Ama bu planet afedersin köpek gibi motor! Ankaradan İzmire, oradan Kuşadası, Bodrum Marmaris, Denizli derken 2500 KM yolu iki kişi (şimdiki eşimle) çadırımız, tulumlar, tencere tava bir sürü yükle yaptık. Tık demedi arkadaş! Tek derdi benzin...Ama alet ucuz. Parçası da çoğunlukla Antepte yapılıyor....Biraz gürültülü ama getiricem İstanbula

[erremar]

slm
bende planet5 motosiklet var bmv nin sepeti ni ona uydurduk . mafsallarını yaptık cok güzel calışıyordu taki ben kaza yapıncaya kadar motosiklet cok güclü cok dikkat istiyor sepet takınca bütün hareketlerin kısıtlanıyo bana göre
motosiklet özgürlükse sepet takmak kelepce takmak gibi bişey sepete merak edenler cok dikkatli ve hız yapmayacaklar bu motosiklet 30 km hızda sepeti kafana gecirebilir kazasız sürüşler diliyorum

[crxforever]

bu sepetliler motorun kullanışsız olduğunu söyleyenlere en güzel cevap.
benim motorumun gücü yetse ben de taktırırdım.peki kolay takılıp çıkanları var mı bunların.?daha portatif olanları?