Arkadaşlar faydalı olacağını düşünüyorum
FRENLEME
Hızınızı ayarlamaktan derinizi kurtarmaya, güzel sürüşün temeli becerikli yavaşlamadır.
Ön freneni ne kadar hızlı çekeceğimin bir sınırı var mı?
“Düz bir çizgi üzerinde frenleme yaparken kaza yapmanıza iki şey yol açar – yeterli ağırlık transferi sağlanmadan önce ön frenin sert şekilde kullanılması ve frenin gereğinden fazla kullanılması”, diyor Bob Gray. “Ön tekerlek kilitlendiğinde, dönerken olduğundan daha az yol tutuşu olur, dönen tekerleğin oluşturduğu dengeleyici kuvvet yok olur, ki bu can alıcı bir noktadır – bu durumda motosikleti dik tutan sadece arka tekerleğin dönüşüdür ve iki taraftan herhangi birine azıcık bir yatışta motosikleti yerde buluruz.”
“Eğer frenlere asılıp frenleme gücüne saniyenin onda birinde ulaşırsanız, ön tekerleği kitlersiniz”, diyor Sean Hayes. “Eğer bu gücü kademeli bir şekilde bir saniyeden biraz uzun bir sürede uygularsanız, büyük ihtimalle kilitlemezsiniz – uygulanan kuvvetin gücü tamamen aynı, ama kullandığınız fazladan zaman ağırlık transferinin gerçekleşmesini sağlar. İyi frenleme ağırlık transferini anlamak ve gerçekleştirmekle ilgilidir.”
Kaygan bir yolda yavaşlarken ya da Laguna Seca’da ikinci turu dönerken, etkili frenlemenin yolu aynıdır – ağırlık transferini ön lastiğe doğru kaydırmak ve oluşan yol tutuşunu kullanmak.
Ön tekerleğin ne zaman kitileneceğini nasıl bilirim?
“Frenleme pratik yapabileceğiniz en önemli şeylerden biridir”, diyor Andy Morrison. “Eğer frenlerinizi ne kadar güçlü kullanabileceğiniz hakkında bir fikre sahip değilseniz – ya da bazı durumlarda ne kadar zayıf – bu ölümcül olabilir. Kademeli şekilde yaparsanız ön tekerleği kitleyeceğiniz zamanı hissedersiniz. Tekerleği kitleyeceğinizi fren manetinden değil gidon aracılığıyla hissedersiniz – doğrusal dengenin aniden kaybolduğunu farkedersiniz.”
Frenleme ve vites küçültmeyi nasıl birleştiririm?
Frenlemeniz üzerine çalışırken, ikisini karıştırmamak en karlısı olabilir. “Bir çok insan frenlemelerini yanlış yapıyor çünkü aynı anda hem yavaşlamak hem de vites küçültmekle fazla uğraşıyorlar”, diyor Sean Hayes. “Bir viraja gelmeden önce iki şey arasında seçim yapmalısınız: hızınız ve vitesiniz. Kendinize sorun, hangisi daha öncelikli? Cevap hızınız olmalı.
Ancak, frenlemenize güvenir hale geldikten sonra, bir sonraki aşama biraz devir yükseltip aynı anda vites düşürmektir. “Ne kadar yüksek performanslı bir sürüş yapıyorsanız, bu teknik o kadar önemli hale gelir”, diyor Andy Morrison. “Yüksek bir devirde vites küçültüyorsanız ve bu sırada az da olsa gaz açmıyorsanız her türlü belaya davet çıkarırsınız. Motosikleti orta sehpaya alıp çalıştırın. Vites boştayken biraz gazı açın, ön frene basın ve yine biraz gazı açın – elinizi izleyin, fren manetinin konumunu değiştirmeden gazı açabilmelisiniz. Bu zor bir tekniktir – tanıdığım bazı çok tecrübeli sürücüler bile bunu yapamıyor ve yüksek devirlerde vites düşüremedikleri için bu sorunun üstesinden gelmeye çalışıyorlar.”
“Her zaman vites düşürürken biraz gaz açmayı öneriyorum” diyor John Reynolds. “Yarış motosikletlerinde lüks kayan debriyajlarımız var ancak bunlar sadece vites küçültürken biraz gaz açmazsan ortaya çıkabilecek sorunların üzerini örtüyorlar. Bir yol motosikletinde bunu yapmak zorundasınız – motosikletin dengesini artırır.”
İki parmakla mı, tek parmakla mı yoksa dört parmaklama fren yapacağız?
Bu sorunun doğru bir cevabı yoktur – deneyin ve hangisinin sizin için en iyisi olduğuna karar verin. Bir çok insan iki parmakla fren yaparken aynı anda biraz gaz açmayı daha kolay bulur.
“Ben her zaman iki parmakla fren yapıyorum” diyor John Reynolds. Andy Morrison ne kadar sert bir sürüş yaptığına bağlı olarak iki ya da dört parmak kullanıyor. “Genel olarak yolda iki, pistte dört parmak kullanıyorum” diyor. “Pistte dört parmak kullanıyorum, ama bunun nedeni güç değil. İki parmak kullandığım zaman daha sert fren yapıyorum ve dört parmakla daha fazla his ve kontrol kazandığımı düşünüyorum – o dördüncü parmakta çok fazla his buluyorum.”
Arka freni yürüyüş hızından daha yüksek hızlarda kullanmalı mıyım?
“Teoride, iki freni birlikte kullandığınızda daha çabuk duracağınıza şüphe yok”, diyor Andy Morrison. “Bununla birlikte, tecrübesiz sürücülerin, zamanın %90’ında sadece ön freni kullanarak daha çabuk durabildiklerini gördüm, çünkü sadece ön fren üzerine odaklanmış oluyorlar. Eğer arka freni de işin içine katarsanız, sıklıkla arka tekerleği kitleyecekler, dengeyi kaybecek, ön freni bırakacaklar ve daha uzun mesafede duracaklar – aynı anda iki freni de etkili biçimde çok sayıda pratik yapmadan kullanamazsınız. Kural olarak, ön tarafa ne kadar az ağırlık bindiriyorsanız, arka freni o kadar güçlü kullanmalısınız. Örneğin yol ıslaksa, yeterli yol tutuş sağlanamadığından ön tarafa ağırlık verme şansı yoktur, bu nedenle de arka freni kullanmak daha etkili bir çözüm olur.”
“Gereğinden hızlı gittiğinizde, iki freni de kullanıyor olmanız lazım; önce arka sonra ön”, diye vurguluyor Sean Hayes. “Frenleme kuvvetini başlatmak için arka freni kullanın, ağırlık transferi öne doğru gittikçe yavaşça arka freni bırakın ama birden ayağınızı çekmeyin – böylece arka tarafın ne yaptığını hissedebilirsiniz. Eğer arka tarafın huzursuzlandığını hissetmeye başlarsanız, motosikletin denge limitlerine yaklaşmışsınızdır, bunun dışına çıkmak istemeyeceğinizden yine iki freni de yavaşça bırakın.”
yasdal adlı üyeden alıntı
Ayrıca her düşütüğümüzde fren maneti gaz kolu ile parmağımızı kopartacak kadar sert sıkışmayabilir. En azından öyle bir ihtimali azaltmak için düşerken gidonu bırakmaya çalışmak daha basit bir çözüm olabilir...
