Beygir Gücü (HP) Nedir? Ne İşe Yarar?

**nobel** · 10 Mart 2018, 17:20

Araba alınıp satılırken en çok merak edilen konulardan biri, aracın kaç beygir gücüne sahip olduğudur. Beygir gücü dilimize İngilizcedeki “Horse Power” teriminden geçmiştir. Otomobillerin ve motorlu araçların güçlerinin belirlenmesi için kullanılan bir terimdir. Arabaların fiyatlarını direkt etkileyen beygir gücü hakkındaki ayrıntılı bilgileri, bu makalemizde okuyacaksınız.

Beygir gücü veya at gücü otomobillerin ve motorlu araçların güçlerinin belirlenmesi için kullanılan bir terimdir. Günümüzde sadece otomobiller için kullanılan bu terimin temeli aslında çok eskilere dayanmaktadır.

Güç birim zamanda meydana gelen iş olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla bir şeyin gücünü sınırsız bir zamanda yaptığı iş değil de, belirli bir zaman içerisinde yaptığı iş belirlemektedir.

Tarihi 200 yıl öncesine dayanan beygir gücü ifadesi, yük taşıma deyince akla attan başka bir şey gelmemesinden doğmaktadır. Bu sebeple de beygir gücü kavramı tam olarak anlaşılamamakta ve birçok kişi tarafından karıştırılmaktadır. Örneğin 100 beygirlik bir araba dendiğinde 100 tane atın ürettiği güç anlaşılmaktadır. Beygir gücü ise çok daha farklı bir kavramdır. Bu kavramın ne olduğu hakkında geniş bilgi, tork gücü ile olan benzerlik ve farklılıkları yazımızın ilerleyen kısımlarında anlatılmıştır.

Beygir Gücü (HP) Nedir?

Beygir Gücü, en temel şekilde anlatırsak; 75 kg ağırlığındaki bir yükün 1 saniyede 1 metre hareket ettirilmesi için gerekli olan güç miktarına denir. Dilimize İngilizcedeki “Horse Power” teriminden geçmiştir. Horse, at – beygir; Power ise güç demektir. Beygir gücünü temsil eden “HP” harfleri, Horse Power‘ın ilk harfleridir.

Aslında, gerçek bir beygirin ya da atın, 1 saniyede 1 metre ileriye taşıdığı yük miktarı, ortalamada yaklaşık 50 kg’dır. Ancak motorların gücü simge edilirken, nedense mühendisler bu ağırlığı 75 kg olarak tanımlamışlardır. Beygir gücü tanımını ilk kullanan mühendis ise, ünlü mucit James Watt’dır.

Beygir Gücü Gibi Bir Tanımlamaya Neden İhtiyaç Duyulmuştur?

James WATT, icat ederek ürettiği ve satışa sunduğu makinalar hakkında bilgi verirken, müşterilerin en çok merak ettiği konu bu makinaların ne kadar güçlü olduğuydu. Herkesin “güç” kelimesinden anladığı başka bir şey olduğundan; farklı farklı insanların, üzerinde hem fikir olduğu bir “güç” tanımı yapılması gerekiyordu. Bu gerçeği fark eden James WATT, o dönem herkesin haşır neşir olduğu atların gücüyle endeksleyerek, motorlarının gücünü açıklamaya karar verdi. Böylece işler daha da kolaylaştı.

Beygir Gücü Her Şartta Tekerlere Aynı Miktarda mı İletilir?

Motorun ilettiği beygir gücü, tekerleklere gelene kadar pek çok farklı sistemden geçtiği için; aynı beygir gücüne sahip farklı araçlarda; tekerlere iletilen güçler arasında değişiklikler görülebilir.

Aracın aksamlarındaki ve teker sistemlerindeki dişli sayıları bile; beygir gücünün tekerlere az ya da çok iletilmesinde etkilidir. Motorun benzinli ya da dizel olması, hatta araç tekerlerinin büyüklüğü bile iletilen gücü değiştirir.

Beygir Gücü İle Tork Gücü Aynı Şey midir?

Günümüzde, beygir gücü ile tork gücü, birbirlerine olan benzerliklerinden dolayı sürekli karıştırılmaktadır. Aslında bu benzerlik, güç açısından gelen bir benzerliktir.

Şöyle düşünelim. Bir haltercinin çok güçlü ayaklara sahip olması gerekir. Çünkü, kaldırdıkları onca ağırlığın altında ezilmeyip, dik durabilmeleri gerekir. Eğer diz kapakları o yükü taşıyamazsa, haltercinin o yükü kaldırması söz konusu olamaz.

Bununla birlikte, koşucuların da çok güçlü ayaklara sahip olması gerekir. Çünkü adımlarını daha hızlı ve daha uzağa atmaları için onlara maksimum güç gereklidir.

Peki, şu soruyu kendimize soralım: Bir haltercinin ve bir koşucunun ihtiyaç duydukları güç çeşidi, birbiriyle aynı mıdır? Hayır. Haltercinin sahip olması gereken güç; halteri daha iyi kaldırabilme, onu daha yükseğe çekebilme ile alakalıyken; koşucunun sahip olması gereken güç, adımları daha hızlı ve daha uzağa atabilme ile ilgilidir.

İşte, tork gücü derken aklımıza; halterci ayağının sahip olması gereken güç gelmelidir. Beygir gücü derken ise aklımıza, koşucu ayaklarının sahip olduğu güç gelmelidir. Tork gücü çekiş kuvveti ile ilgiliyken; beygir gücü daha çok hız ile ilgilidir. İşte bu yüzden; bir kamyonun ya da tırın, sedan bir araca göre daha yüksek tork gücüne sahip olması gerekir. Aynı sebepten dolayı da, bir yarış arabasının, kamyon ya da tıra göre daha etkili bir beygir gücüne sahip olması gerekir.

Tırlara, haddinden fazla beygir gücü verilirse, tonlarca yükle maksimum hıza ulaştıklarında aracın devrilmesine yol açar. Bir yarış arabasına haddinden fazla tork gücü verildiğinde; yarış pistinde çok fazla etkisini görmeyecektir. Çünkü gereğinden fazla torkun, hıza etkisi yoktur. Her şeyin ihtiyacı farklı farklıdır.

Alıntıdır

**yasinkeleş** · 11 Ağustos 2018, 14:37

Teşekkürler bu kadar detaylı bilmiyordum

**motorfanı** · 25 Ekim 2018, 10:42

Elinize emeğinize sağlık gerçekten paylaşım için çok teşekkür ederim.

**cbr1100 xx** · 25 Ekim 2018, 11:10

Teşekkürler..

**F54** · 25 Ekim 2018, 22:30

birde 50 hp dediğimizde 50 tane beygir ile aynı güçte olmadığını açıklasaydın
misal 50 hp diyorsun ne yani bu 50 beygirin yaptığı işi yapabilirmi
50 beygir bunun içine nasl girdi gibi soru lar la karşı karşıya kalıyoruz

**Öz_Musti** · 26 Ekim 2018, 10:37

Öncelikle beygir araba sattırır tork yarış kazandırır.

Beygir gücü daha çok son hızı etkiler. Beygiri yüksek olan motorun son hızı da yüksektir. Ancak ortada tork yoksa bu gücü hissedemezsiniz.

Tork ise günlük hayatta "70 le giderken bi gaz açtım 5 saniyede 80-90-100-110 uzadım" dediğimiz şeydir. İtme gücüdür. Günlük hayatta daha çok işimize yarar. Bir motorlu araç alırken beygirden çok tork değerine bakmalıyız.

Beygir gücü yüksek devirlerde geldiği için her zaman yazan o değeri elde etmeyiz. Ama tork daha alçak devirlerde geldiğinden genelde maksimum torku alabiliriz. Örneğin benim MT 36 beygir. Nerede? Taa 12 bin devirde. Ne zaman 12 bin çevirecem de 36 beygir alacam. Tork nerede? Taa 10 bin devirde. Hadi onu arada alırsın. Maksimum tork ve güç grafiği vardır, bunu doğru yorumlama ve ona göre kullanmak lazımdır. Ama burda şimdi anlatması biraz uzun.

Genelde en iyi performans için bu grafikte tork ve güç eğrilerinin kesiştiği yerde bir kullanım devri önerilir. Falan filan.

**LynXMaSTeR** · 26 Ekim 2018, 14:48

halterci, koşucu örneği çok iyi olmuş, teşekkürler.

**hasmet** · 26 Ekim 2018, 15:31

Yüksek performanslı motorların maksimum torkları da genelde yüksek devirlerde geliyor. Eğer çabuk devirlenen motorsa da gayet iyi hızlanıyor.

Yüksek torku düşük devirde verebilen motorlar ise genelde orta devirlerde bayılıyorlar, yüksek devirlere zaten çıkamıyorlar. Bir nefeslik canları oluyor.

**figoksel** · 26 Ekim 2018, 17:44

Kafanızı biraz da ben karıştırayım

Tork*devir beygir gücünü oluşturur
Düşük tork * yüksek devir veya yüksek tork * düşük devir. İkisi de aynı beygirngücünü verebilir

Ama... Devirlenebilmek için tork gerekir. Rüzgar, rampa, taşıdığınız yük altında devirlenebiliyorsanız tork yüksektir.
Bu şartlar altında devirlenebilmek için yokuş aşağı yer arıyorsanız tork zayıftır.

Beygir gücünün yüksekliği ise yüksek son hız getirir. Ama o beygir gücü yine de hava direncini, yükü, rüzgarı vb. dirençleri yenebilecek kadar da yüksek olmalıdır.

Konforlu sürüş ise galiba düşük devirlerde yüksek tork, max. gücünü ise düşük devirlerde veren motorlarla oluyor.

**motorfanı** · 31 Ekim 2018, 09:27

Bu bilgiler çok işime yaradı teşekkürler.

**gurcanozturk** · 31 Ekim 2018, 12:01

Yanlis hatirlamiyorsam, James Watt amca ilk buharli makina icin bu hesaplamalari yaparken bildigimiz yuk atini degil, o donemde bu makinalarin calistigi maden ocaginin dar koridorlarina girmesi amacli kucuk secilen, midilli dedigimiz kucuk atlari baz almis. Yani aslinda 1HP 1 yuk atinin yuku 1 saniyede 1 metre cekerken harcadigi guc degil.

Hesap su sekildeymis, Wikipedia'dan okudum;

Watt hesap yaparken o donemde kullanilan at arabasinin tekerinin capini 12 feet almis (2r = 12feet). Atin bu tekerlegi 1 dakikada 2.4 kez dondurdugunu ogrenmis. Boylece atin 1 dakikada, (2.4 × 2π × 12) feet yol katettigini hesaplamis. Ortalama bir midilli atinin 180 pound-force cekebildigini baz alarak 1 HP degerini 32,572 ft⋅lbf/min bulup bunu 33,000 ft⋅lbf/min degerine yuvarlamis.

Niye yazdim, sirf benim gibi merakli adamlar okur diye. Midilli (Pony) atinin olayini ogrendigimde

Ingilizcesi icin; https://www.wikiwand.com/en/Horsepower

**figoksel** · 31 Ekim 2018, 14:08

gurcanozturk adlı üyeden alıntı

Yanlis hatirlamiyorsam, James Watt amca ilk buharli makina icin bu hesaplamalari yaparken bildigimiz yuk atini degil, o donemde bu makinalarin calistigi maden ocaginin dar koridorlarina girmesi amacli kucuk secilen, midilli dedigimiz kucuk atlari baz almis. Yani aslinda 1HP 1 yuk atinin yuku 1 saniyede 1 metre cekerken harcadigi guc degil.

Hesap su sekildeymis, Wikipedia'dan okudum;

Watt hesap yaparken o donemde kullanilan at arabasinin tekerinin capini 12 feet almis (2r = 12feet). Atin bu tekerlegi 1 dakikada 2.4 kez dondurdugunu ogrenmis. Boylece atin 1 dakikada, (2.4 × 2π × 12) feet yol katettigini hesaplamis. Ortalama bir midilli atinin 180 pound-force cekebildigini baz alarak 1 HP degerini 32,572 ft⋅lbf/min bulup bunu 33,000 ft⋅lbf/min degerine yuvarlamis.

Niye yazdim, sirf benim gibi merakli adamlar okur diye. Midilli (Pony) atinin olayini ogrendigimde

Ingilizcesi icin; https://www.wikiwand.com/en/Horsepower

Meraklıyım, okudum.

Ya formülde bir hata var, ya da 12 feet çap değil, yarıçap.
Eğer yarıçap ise 7 metre çapında bir tekerlek oluyor.
Gerçi çap olarak alsak bile 3,6 metre çapında bir teker... Oldukça iddialı.

**Cyan** · 31 Ekim 2018, 15:49

Herhalde çevre o 12'. Bu durumda yarıçapı 58cm olan bir tekerlek oluyor, mantıklı o durumda... (Tekerlek yarıçapı olarak.) Ama o zaman da katedilen mesafe az geliyor. Sözkonusu tekerlek bir değirmen çıkrığı olabilir?

---------- Mesajlar birleştirildi - 15:49 ---------- bir önceki mesaj zamanı 15:43 ----------

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/i...MOmh9yOqkv9u_h

Böyle bir şey?

**gurcanozturk** · 31 Ekim 2018, 16:59

Cyan adlı üyeden alıntı

Herhalde çevre o 12'. Bu durumda yarıçapı 58cm olan bir tekerlek oluyor, mantıklı o durumda... (Tekerlek yarıçapı olarak.) Ama o zaman da katedilen mesafe az geliyor. Sözkonusu tekerlek bir değirmen çıkrığı olabilir?

---------- Mesajlar birleştirildi - 15:49 ---------- bir önceki mesaj zamanı 15:43 ----------

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/i...MOmh9yOqkv9u_h

Böyle bir şey?

Evet ceviri hatasi yapmisim, radius demis yaricap olmaliydi ayrica bahsettigi tekerlek at arabasi degil, sizin dediginiz gibi degirmen cikrigi.

Watt determined that a horse could turn a mill wheel 144 times in an hour (or 2.4 times a minute).[6] The wheel was 12 feet (3.7 m) in radius; therefore, the horse travelled 2.4 × 2π × 12 feet in one minute.