UYKU: RAKİPSİZ İYİLEŞME PROGRAMI

Uykunun gereksiz bir zaman kaybı olarak görülmesi kolaydır. İnsanlar önemli gördükleri işlerine daha fazla zaman harcayabilmek için uykularından vazgeçmek eğilimindedirler. Ancak uyku insan sağlığı için çok önemli bir unsurdur. Uyku sırasında insan bedeni adeta şarj olmaktadır dersek yanlış bir benzetme yapmış olmayız. Uykuda beyinlerimiz ve bedenlerimiz tamir koduna girer; hücreler daha hızlı olarak bölünür ve artık maddelerden kurtulurlar. Kaslarımız kendilerini tamir eder, bulaşıcılara karşı mücadeleler yapılır ve beyinlerimiz öğrendiğimiz bilgileri tasnif ederek dosyalar. Bilimin henüz uykunun yaraları konusunda öğrenecek çok şeyi olmasına karşın uykusuz kalmanın zararları konusunda aldığı yol daha fazladır. Sürekli uykusuz kalan insanlarda zamanla zihinsel ve fiziksel sağlık problemleri başlar.

Bir insan için yeterince uyumamış, uykusunu almamış olmak büyük sorundur. Yaratacağı bitkinlik duygusu trafik kazalarında alkolden sonra ikinci etken olarak görülmektedir. Uykunuza beslenmenize verdiğiniz önemden daha azını vermemelisinizdir. Bu pazarlık konusu dahi edilemez. Düzgün uyku uyumuyorsanız refleksleriniz zayıflar, yavaşlar, bilgiyi işleme işleminiz uzar, sağ duyunuz kaybolur ve hastalıklara daha kolay yakalanır hale gelirsiniz.

Ne kadar uyku yeterlidir?

Ortalama insanlara 8 saat uyku gereklidir. Ancak bazı insanlara 6 saat yetebildiği gibi bazılarına 10 saat uyku gerekebilir. Bunu anlamanın en iyi yolu birkaç gün yatağa erken girip uykunuzu almış, dinç bir vaziyette kendiliğinden katlığınız süreye bakmaktır. Çalar saatlere bağlı insanlarda yeterince uykunun uyunamadığı görülmüştür. Her akşam belirli saatlerde yatmakta karalı olmak ve kendinize yeterli bir uyku süresi vermek için elbette bazı aktivitelerden vazgeçmeniz gerekecektir.

Fiziksel olarak ağır çalışanlar, sporcular daha fazla uykuya gereksinim duyarlar.Yoğun kas çalışmaları kaslarımızın kendilerini toparlaması ve daha da kuvvetlenmeleri için fazla uykuya ihtiyaç duyar. Genelde insanlara 6 saatlik bir uykuyla günlerini geçirmeye çalışmaktadırlar ancak her fert kendi süresini bularak bunu yine kendi fiziksel sağlığı için bir yaşam tarzı haline sokmalıdır. Sadece imtihana gireceğiniz günün bir evvelki gecesi yada yarışa giren bir sporcunun bir evvelki gecesi uykusunu almak için yatağa erken girmesi faydasızdır. Kendi sisteminize göre uyku düzeninizi ayarlamalı ve bunu sürekli olarak uygulamalısınız. Yatış saatinizin düzenli olması önemlidir ve saat 22.00 ile saat 03.00 arasında uykuda geçmesinin insan hücreleri için bilhassa önemli olduğu tıbbi otoritelerce belirtilmektedir. Bu size saçma gelebilir ama bir müddet sonra bedeninizin size teşekkür ettiğini göreceksiniz.

Yatağa girsek bile uyku gelmiyorsa ne yapmalıyız?

Uyku zamanınıza en az 6 saat kala kafein almayı bırakınız. Televizyonda asabınızı bozacak haberleri yada programları seyretmeyiniz. Bilgisayar ekranına bakmayınız. Ağır yemek yemeyiniz. İçki(alkollü) almayınız. Alkol her ne kadar uykuya dalmanızı kolaylaştırsa da uykunuzun derinliğini olumsuz etkileyen bir faktördür. Bu da uzun süre uyunsa da uykundan beklenen faydanın görülmesini engeller. Şayet ertesi gün sizin için önemli bir konu varsa, sınav, müsabaka o gece düzgün uyuyamamanız genelde düzgün uyuyabiliyorsanız sizi fazla etkilemeyecektir. Ancak son gün derslerinize yada antrenmanlarınıza fazla yüklenerek gelişmelerinize kısa devre yaptırmayınız. Şayet o gün öğleden sonra aşırı uzun saatler yoğun bir çalışma temposu içine girmişseniz buda uyku düzeninizi olumsuz etkileyecektir. Genellikle sabahları, öğleden evvel çalışma temponuzu daha yoğun tutunuz.

Bir sorun üzerinde takılarak bu konuyu zihninizde sürekli kurduğunuzdan uyuyamıyorsanız bu alışkanlıktan derhal kurtulmanız gerekir. İmtihan yada yarış önceleri insanların heyecanlarını yenemeyerek yaşadıkları bu olumsuz durum aslında kişi profesyonelleştikçe kontrol altına alınmalıdır.

Bunu yapabilmek için bazı rutin davranışlar önerilebilir:

1. Akşam haberlerini izlemeyi bırakın. Yatmadan evvel televizyon izlemek uykuya dalmayı zorlaştıran bir etki olarak görülmektedir.
2. Kitap veya magazin okuyunuz.
3. İnternetten çıkınız.
4. Hesaplarınızı, ödemelerinizi, kontrol etmeyi gündüz saatlerine bırakınız.
5. Bunlarda fayda etmiyorsa sorunlarınızı bir kağıda yazın ve sonra üzerinde odaklanmadan altına bunlarla yarın sabah ilgileneceğinizi söyleyerek not koyun ve unutmaya çalışınız.
6. Bunlara rağmen uyuyamıyorsanız ve birde sabah erken saatlerde uyuyamamak gibi bir probleminiz varsa siz depresyondasınız demektir. Depresyonun psikolojik sebebler dışında biyolojik sebebleri de olabilir. Bir doktora başvurunuz.

Alfa.